گؤزل تورکو آدلار
اسم هر فرد یکی از اسرار آمیزترین کلمات زندگی او محسوب میشود. شخصیت، روحیات، وعادات هر فرد در اسم او انعکاس مییابد و وقار و ابهت یک شخص، و یا ذلت و فرودستی او در اسم او نمود مییابد. از اینرو در اسلام سفارش شده است که پدر و مادر اسامی نیکو برای فرزندانشان انتخاب کنند و در انتخاب اسم نیکو، از اسامی و سمبلهای فرهنگی وطن و سرزمین خود استفاده کنند. در صورتی که پدر و مادر اسم نیکویی برای فرزند خود انتخاب نکنند سفارش شده است که خود شخص به این انتخاب دست بزند. خداوند در آیههای بسیاری از قرآن کریم به قوم و قبیلة پیامبر اکرم قسم یاد میکند و همواره او را به حفظ فرهنگ قومی و ملی او ترغیب مینماید. اسم هر فرد هر چقدر با اسامی محلی و ملی او هماهنگ باشد، به همان اندازه شخصیت آن فرد با الگوهای جامعه هماهنگ بوده و در موفقیتهای او در آینده و اعتماد به نفس او تأثیر خواهد گذاشت و او را به فردی محبوب و مورد اعتماد جامعه بدل خواهد نمود. آذربایجان سرزمین آتش، کوههای سر به فلک کشیده، سرزمین بزرگمردان تاریخ و در یک کلام مهد فرهنگ و تمدن است و این فرهنگ و تمدن غنی در اسامی ملی آذربایجان نمود مییابند. بیایید با انتخاب اسامی تورکی و آذربایجانی برای کودکانمان در بالندگی و رشد شخصیتی او سهیم شویم و اگر تا بحال برای خود اسم نیکویی برآزندة نام آذربایجان انتخاب نکردهایم، بیش از این دیر نکنیم.
الفبای تورکی آذربایجانی:
تورکی آذربایجانی دارای 9حرف صدادار(A, E, Ə, Ý, I, O, Ö, U, Ü) و23حرف بی صدا و درمجموع 32حرف میباشد. حروف بیصدای آن عبارتند از: (B, C, Ç, D, F, G, Ð, H, J, K, L, M, N, P, Q, R, S, Þ, T, V, X, Y, Z).
معادلهای الفبای عربی و لاتین در جدول زیر آمده است:
L |
K |
J |
I |
Ý |
H |
Ð |
G |
F |
Ə |
E |
D |
Ç |
C |
B |
A |
Latýn |
ل |
ک |
ژ |
یـ |
ای |
هـ |
غ |
گ |
ف |
اَ |
اِ |
د |
چ |
ج |
ب |
آ |
عرب |
Z |
Y |
X |
V |
Ü |
U |
T |
Þ |
S |
R |
Q |
P |
Ö |
O |
N |
M |
Latýn |
ز |
ی |
خ |
و |
او |
او |
ت |
ش |
س |
ر |
ق |
پ |
اؤ |
او |
ن |
م |
عرب |
مثال: Cücə (جوجه)، Çiçək (چیچک)، Gözəl (گؤزل)، Að (آغ)، Qara (قارا)، Þal (شال)، Xal (خال)، Yas (یآس)، Jurnal (ژورنال)، Ördək (اردک)، Üzüm (اوزوم)، Orman (اورمان)، Ulduz (اولدوز)، Əl (اَل).
در شمارش 1 تا 10 در تورکی هر 9 حرف صدادار وجود دارد: bir، iki، uç، dort، beþ، altý، yeddý، səkkiz، doqquz، on
اوغلان آدلاری
سای |
آد |
آنلام |
آد |
|||
1 |
آلیشان |
شعله ور |
Alýþan |
|||
2 |
آلپار |
جوانمرد |
Alpar |
|||
3 |
آلپاتای |
از بزرگان سکایی |
Alpatay |
|||
4 |
آلپای |
قهرمان ماه |
Alpay |
|||
5 |
آلتای |
زادگاه تورکها |
Altay |
|||
6 |
آنار |
با فهم |
Anar |
|||
7 |
آرات |
جسور |
Arat |
|||
8 |
آراز |
بزرک قوم آز |
Araz |
|||
9 |
آرکان |
کمند |
Arkan |
|||
10 |
آرکو |
پادشاه دلاور |
Arko |
|||
11 |
آرتابای |
سپهسالار |
Artabay |
|||
12 |
آرتان |
زمان طلوع خورشید |
Artan |
|||
13 |
آرتون |
جدی |
Artun |
|||
14 |
آسلان |
شیر |
Aslan |
|||
15 |
آشین |
از قهرمانان مبارز تورک تبار ایلامی |
Aþýn |
|||
16 |
آتابای |
پدر محتشم |
Ata Bay |
|||
17 |
آتاسال |
پدرانه |
Ata Sal |
|||
18 |
آتاسای |
حرمت کننده به بزرگان |
Ata Say |
|||
19 |
آتالار |
نیاکان |
Atalar |
|||
20 |
آتالای |
مشهور |
Atalay |
|||
21 |
آتامان |
سردار |
Ataman |
|||
22 |
آتار |
سپیدی صبح – نام پسر بابک |
Atar |
|||
23 |
آتای |
مشهور |
Atay |
|||
24 |
آتایار |
یاور پدر |
Atayar |
|||
25 |
آتیلا |
سردار بزرگ هون |
Atila |
|||
26 |
آتیللا |
معروف |
Atilla |
|||
27 |
آتیشان |
جنگجو |
Atýþan |
|||
28 |
آوشار (افشار) |
از قبایل تورکها |
Avþar |
|||
29 |
آیار |
دلگشا |
Ayar |
|||
30 |
آیارشن |
شادمان |
Ayarþən |
|||
31 |
آیدین |
روشن |
Aydýn |
|||
32 |
آیدینای |
ماه روشن |
Aydýnay |
|||
33 |
آیتان |
ناطق |
Aytan |
|||
34 |
آیواز |
نام پسر خوانده کوراغلو |
Ayvaz |
|||
35 |
آذرتاش |
سنگ آذرین |
Azərtaþ |
|||
36 |
بابک |
بزرگمرد تاریخ آذربایجان |
Babək |
|||
37 |
باریش |
صلح |
Barýþ |
|||
38 |
بایسال
|
همچو بیگ |
Baysal |
|||
39 |
بایسان |
مشهور به دارا بودن |
baysan |
|||
40 |
بویوک |
بزرگ |
Böyük |
|||
41 |
بولوت |
ابر، از شعرای آذربایجان |
Bulut |
|||
42 |
دالغین |
متفکر |
Dalðýn |
|||
سای |
آد |
آنلام |
آد |
|
||
43 |
داشقین |
پرهیجان |
Daþqýn |
|
||
44 |
دومان |
مِه |
Duman |
|
||
45 |
ائل آتا |
پدر ایل |
El Ata |
|
||
46 |
ائل بای |
سرور ایل |
El Bay |
|
||
47 |
ائل دنیز |
دریای دل |
El Dəniz |
|
||
48 |
ائلخان |
بزرگ ایل |
El Xan |
|
||
49 |
ائلمان |
سمبل ایل |
El Man |
|
||
50 |
ائلمار |
افتخار ایل |
El Mar |
|
||
51 |
ائل سو |
آب ایل |
El Su |
|
||
52 |
ائل شاد |
شادی ایل |
El Þad |
|
||
53 |
ائل شن |
سرور ایل |
El Þən |
|
||
54 |
ائل تورک |
کسیکه از تورکها باشد |
El Türk |
|
||
55 |
ائلیانار |
دلسوز ایل |
El Yanar |
|
||
56 |
ائلیار |
یاور ایل |
El Yar |
|
||
57 |
اَرسال |
مرد صفت |
Ərsal |
|
||
58 |
اَرسالان |
پهلوان |
Ərsalan |
|
||
59 |
اَرسان |
جوانمرد |
Ərsan |
|
||
60 |
اَرسوی |
از تبار دلیرمردان |
Ərsoy |
|
||
61 |
گؤکسل |
آسمانی |
Göksəl |
|
||
62 |
حاکان |
خاقان، فرمانروا |
Hakan |
|
||
63 |
هارای |
فریاد |
Haray |
|
||
64 |
ایلحان |
امپراطور |
Ýlhan |
|
||
65 |
ایلقار |
عهد و پیمان |
Ýlqar |
|
||
66 |
کایار |
حرمت، شرف |
Kayar |
|
||
67 |
کایماز |
محکم |
Kaymaz |
|
||
68 |
اودائل |
از تبار آتش |
Od El |
|
||
69 |
اُختای |
همچو تیر |
Oxtay |
|
||
70 |
اؤلمز |
فناناپذیر |
Ölməz |
|
||
71 |
اؤزگور |
خودمختار |
Özgür |
|
||
72 |
اؤزمان |
با شخصیت |
Özman |
|
||
73 |
سویداش |
هم نژاد |
Soydaþ |
|
||
74 |
سوی تورک |
ترک نژاد |
Soy Türk |
|
||
75 |
سؤنمز |
همیشه فروزان |
Sönməz |
|
||
76 |
تانریسال |
الهی، خدایی |
Tanrýsal |
|
||
77 |
تارکان |
محترم |
Tarkan |
|
||
78 |
تایمان |
جوان و برنا |
Tayman |
|
||
79 |
تایماز |
پابرجا |
Taymaz |
|
||
80 |
طغرل |
شاهین |
Töðrol |
|
||
81 |
یالچین |
تخته سنگ بزرگ |
Yalçýn |
|
||
82 |
یانار |
سوزان |
Yanar |
|
||
83 |
یاشار |
همیشه زنده |
Yaþar |
|
||
84 |
ییلماز |
نترس |
Yýlmaz |
|
||
قیز آدلاری
سای |
آد |
آنلام |
آد |
|||
1 |
آغ بنیز |
سفید رو |
Að Bənýz |
|||
2 |
آغ سوی |
پاک نژاد |
Að Soy |
|||
3 |
آلما |
سیب |
Alma |
|||
4 |
آلتون آی |
ماه طلایی |
Altun Ay |
|||
5 |
آنی |
خاطره |
Aný |
|||
6 |
آنیت |
یادواره |
Anýt |
|||
7 |
آنیتای |
همچو خاطرة شیرین |
Anýtay |
|||
8 |
آداک |
عهد و پیمان |
Arak |
|||
9 |
آرای |
سحر |
Aray |
|||
10 |
آرایلی |
پاک همچو ماه |
Araylý |
|||
11 |
آرزی |
آرزو |
Arzý |
|||
12 |
آسئنا |
شجاع دل |
Asena |
|||
13 |
آسو |
اسب رمیده |
Asu |
|||
14 |
آسیا |
آسیا، سرزمین تورکها |
Asya |
|||
15 |
آی میتای |
ماه و زیبای تورکهای ماد |
Ay Mýtay |
|||
16 |
آی سوی |
ماه نژاد |
Ay Soy |
|||
17 |
آی تک |
همچو ماه |
Ay Tək |
|||
18 |
آی تورک |
تورک ماه رو |
Ay Türk |
|||
19 |
آیاتای |
شبیه ماه |
Ayatay |
|||
20 |
آیدا |
در ماه |
Ayda |
|||
21 |
آیلا |
هالة ماه |
Ayla |
|||
22 |
آیلان |
روشن و واضح |
Aylan |
|||
23 |
آیلار |
ماهها |
Aylar |
|||
24 |
آیناز |
ناز همچو ماه |
Aynaz |
|||
25 |
آیپارا |
تکة ماه |
Aypar |
|||
26 |
آیسال |
شبیه ماه |
Aysal |
|||
27 |
آیسان |
ماه صفت |
Aysan |
|||
28 |
آی سیلا |
ماه وطن |
Aysýla |
|||
29 |
آیشین |
ماه رو |
Ayþýn |
|||
30 |
جانسین |
زندگی بخش |
Cansýn |
|||
31 |
دانسئو |
عاشق سپیده دم |
Dansev |
|||
32 |
دویسال |
با احساس |
Duysal |
|||
33 |
ائل جان |
جان و دل ایل |
El Can |
|||
34 |
ائلناز |
عزیر ایل |
El Naz |
|||
35 |
ائلچین |
فدای ایل |
Elçin |
|||
36 |
گؤزل |
زیبا |
Gözəl |
|||
37 |
گونر |
سپیده دم |
Günər |
|||
38 |
گونش |
خورشید |
Günəþ |
|||
39 |
هونر |
هنر، بزرگ هونها |
Hünər |
|||
40 |
ایپک |
ابریشم |
Ýpək |
|||
41 |
کینا |
خیالی |
Kýna |
|||
42 |
کونول |
قلب |
Könül |
|||
43 |
قارادنیز |
دریای بزرگ |
Qara Dəniz |
|||
سای |
آد |
آنلام |
آد |
|
||
44 |
قوتسال |
مقدس |
Qutsal |
|
||
45 |
لاچین |
مرغ شکاری، شاهین |
laçýn |
|
||
46 |
مارال |
گوزن |
Maral |
|
||
47 |
ماویش |
چشم آبی |
Maviþ |
|
||
48 |
نازدنیز |
دریای ناز و عشوه |
Naz Dəniz |
|
||
49 |
ناز پری |
پری ناز و قشنگ |
Naz Pəri |
|
||
50 |
نازای |
ماه ناز |
Nazay |
|
||
51 |
نازبنیز |
دارای صورت ناز |
Nazbəniz |
|
||
52 |
نازلی |
دختر با ناز و عشوه |
Nazlý |
|
||
53 |
پتک |
کندو |
Pətək |
|
||
54 |
پینار |
چشمه |
Pýnar |
|
||
55 |
سانال |
مشهور، خیالی |
Sanal |
|
||
56 |
سانای |
ماه نام، مشهور به ماه |
Sanay |
|
||
57 |
ساناز |
بی همتا |
Sanaz |
|
||
58 |
ساناز |
نادره |
Sanaz |
|
||
59 |
سانلی |
مشهور |
Sanlý |
|
||
60 |
سارای |
ماه زرد |
Saray |
|
||
61 |
سارین |
ترانه |
Sarýn |
|
||
62 |
سایا |
یکرنگ و بیریا |
Saya |
|
||
63 |
سایالی |
متشخص |
Sayalý |
|
||
64 |
سایلاو |
برگزیده |
Saylav |
|
||
65 |
سئودا |
عشق |
Sevda |
|
||
66 |
سئویل |
لایق محبت |
Sevda |
|
||
67 |
سئوگی |
محبت |
Sevgi |
|
||
68 |
سئوگول |
دوست داشتنی |
Sevgul |
|
||
69 |
سئویم |
عشق |
Sevim |
|
||
70 |
سحر |
صبحگاه |
Səhər |
|
||
71 |
سن آی |
تو ماه هستی |
Sən Ay |
|
||
72 |
سیلا |
وطن |
Sýla |
|
||
73 |
سیزاک |
آبی که از صخرة کوهها میتراود |
Sýzak |
|
||
74 |
سولما |
شاداب |
Solma |
|
||
75 |
سولماز |
ابدی |
Solmaz |
|
||
76 |
سونای |
آخرین ماه |
Sonay |
|
||
77 |
تانسو |
شبنم |
Tansu |
|
||
78 |
توران |
سرزمین بزرگ تورکها |
Turan |
|
||
79 |
تورکان |
لقب شاهزادههای قدیم تورک |
Turkan |
|
||
80 |
تومروس |
ملکة آذربایجانی که سر کوروش را از تن جدا کرد. |
Tümrüs |
|
||
81 |
تورکای |
ماه تورکها |
Türkay |
|
||
82 |
اولدوز |
ستاره |
Ulduz |
|
||
83 |
یالقیز |
تنها |
Yalqýz |
|
||
84 |
یاشین |
برّاق، درخشان |
Yaþýn |
|
||
85 |
یاشین آی |
ماه درخشان |
Yaþýn Ay |
|
||
86 |
یئنی آی |
هلال ماه، ماه نو |
Yeni Ay |
|
||
م.پ (پاشا)