فضولی‏نین شعرلری‏نین لیستی      

 

منی ذکر ائتمز ائل، افسانه‏ی- مجنونا مایلدیر

نه بنزر اول منه، دردی اونون درمانه قابلدیر

بیابان‏لاردا مجنوندان غم و دردیم سوال ائتمین

نه بیلسین بحر حالین اول کی، منزلگاهی ساحلدیر

منیم تک اولا بیلمز شؤهره‏ی- شهر- بلا مجنون

قبول ائیلرمی بو روسوالیغی هر کیم کی، عاقلدیر

نه موشکل حالی اولسا عاشقین معشوق ائدر چاره

گر اول بی‏درد بیلمزسه بو حالی، حال موشکلدیر

فراق ایّامی سئیلاب- سرشکیمدن خبر توتماز

قیامت ماجراسیندان گؤر، اول ظالم نه غافلدیر

فقیه- مدرسه معذوردور انکار- عشق ائتسه

یوخ اؤزگه علمینه انکاریمیز، بو علمه جاهلدیر

فضولی، ائل سنی مجنوندان افزون دئر ملامتده

بونا مونکر دئگیل، مجنون دخی معقوله قایلدیر

 

*  *  *

 

اول پری‏وش کیم، ملاحت مولکونون سولطانی‏دیر

حؤکم اونون حؤکمودورور، فرمان اونون فرمانی‏دیر

سوءردو مجنون نؤبتین، ایندی منم روسوای- عشق

دوغرو دئرلر: هر زامان بیر عاشقین دؤرانی‏دیر

لحظه- لحظه کؤنلوم اودوندان شررلردیر چیخان

قطره- قطره گؤز تؤکن سانمین سرشکیم قانی‏دیر

چاک‏لر جسمیمده تیغ- عشقدن عئیب ائتمه‏ییز

کیم، جنون گوءلزاری‏نین بونلار گوءل- خندانی‏دیر

ائی فضولی، اولا کیم رحم ائده یار افغانینه

آغلاگیل زار، اونجا کیم، زار آغلاماق امکانی‏دیر

 

*  *  *

 

منیم کیم، بیر لب- خندان اوءچون گریانلیغیم واردیر

پریشان طوءرّه‏لر دؤرونده سرگردانلیغیم واردیر

یاشیم تخت- رواندیر، تاج- زرّین شؤعله‏ی- آهیم

گؤرون کیم، دؤلت- عشق ایله نه سولطانلیغیم واردیر؟

یومولماز اشک طوغیانیندان آنسیز چشم- خونباریم

خیال- صورت- جانانه خوش حئیرانلیغیم واردیر

سرشکیم گؤر، منی، ائی ابر، اؤزوندن کم خیال ائتمه

هوای- عشق ایله مین سنجه اشک افشانلیغیم واردیر

لبین دؤرونده کیم، انسان اولان جان دئر اونا موطلق

اگر آب- حیات ائتسم طلب، حئیوانلیغیم واردیر

فضولی جام- مئی ترکین قیلیب، زؤهد ایله تقوادن

قامو دانایه رؤشندیر بو، کیم، نادانلیغیم واردیر

 

*  *  *

 

ذؤق شؤق ایله جهان قئیدین چکن زحمت چکر

اهل- ذؤق اولدور کیم، اوندان دامن- همّت چکر

گوءن چکر یئردن گؤگه هر دم غوبار- راهی‏نی

توتیا ایچون، بلی، یئردن گؤگه منّت چکر

ائی چکن غئیر ایله پنهان بزم ائدیب مئی گاه- گاه

یاد قیل اوندان کی، بزمین یاد ائدیب حسرت چکر

خالی ائتمیش غئیردن زوءلفون خیالی کؤنلومو

نولا صاحب‏کشف ایله بیر عؤمردور خلوت چکر

چک، صبوحی، صوءبح نقّاشینه عرض- عارض ائت

بؤیله چکسین، کیم فلک لؤحینه بیر صورت چکر

سروقامتلر سمن‏روخسارلر تورپاغی‏دیر

هر صنم کیم، آچیلیر، هر سرو کیم، قامت چکر

قطره‏ی- اشکیم قطاری، سینه چاکیندن گیریب

تن ائوینه دیشرادان بار- غم و محنت چکر

ائی فضولی، باخمایام تا غئیره، هر خونین موژه

آتشین بیر میلدیر کیم، چشمیمه غئیرت چکر

 

*  *  *

 

هر کتابه کیم، لب- لعلین حدیثی یازه‏لر

رشته‏ی- جان بیرله ذؤق اهلی اونو شیرازه‏لر

بو نه سِردیر، سرّ- عشقین دئمه‏دن بیر کیمسه‏یه

شهره دوءشموش «من سنی سئودیم» دئین آوازه‏لر

شئیخ‏لر مئیخانه‏دن اوءز دؤندررلر مسجده

بی‏طریقت‏لر گرک کیم، دوغرو یولدان آزه‏لر

چاک‏لر گؤکسومده، سانمین کیم، آچیبدیر تیغ- عشق

کؤنلومون شهرینه مهرین گیرمگه دروازه‏لر

ائی فضولی، یار اگر جؤر ائتسه، اوندان اینجیمه

یار جؤرون عاشقه هر دم محبّت تازه‏لر

 

*  *  *

 

سئیر قیل، گؤر کیم، گوءلوستانین نه آب و تابی وار

هر طرف مین سرو- سرسبز و گوءل- سیرابی وار

پنجه‏ی- برگ- چنار ائتمیش موهیّا شانه‏لر

آنلامیش گویا کی، سوءنبول کاکلی‏نین تابی وار

راحت ایچون فرش سالمیش سبزه‏ی- تر گوءلشنه

نرگسین گؤرموش گؤزون مخمور، سانمیش خوابی وار

بولونور هر درده ایسترسن، گوءلوستاندا دوا

حؤقّه‏سینده غؤنچه‏نین گویا صفا جولاّبی وار

گوءلدو گوءل، آچیلدی نرگس، لاله دولدو ژاله‏دن

ائی خوش اول کیم، عشرت و عئیش ائتمگه اسبابی وار

غالب اولموش خلقه ذؤق- سئیر- گوءلشن، گوییا

چکمگه خلق بنفشه زوءلفونون قولاّبی وار

گر فضولی مئیل- گوءلزار ائتسه فصل- گوءل، نولا

عئیش اوءچون خونابه‏ی- دلدن شراب- نابی وار

 

*  *  *

 

سرو- آزاد قدین ایله مانا یئکسان گؤرونور

نه‏یه سرگشته اولان باخسا، خورامان گؤرونور

جان گؤرونمز دئسه‏لر تنده اینانمان، نیشه کیم

لوءطفدن هر نئجه باخسام تنینه، جان گؤرونور

دئرم احوالیمی جانانه قیلام عرض، ولی

گؤره بیلمن اؤزومو اوندا کی، جانان گؤرونور

ائی دئین: صبر قیل، آه ائیله‏مه یاری گؤرجک

منه دوشواردیر اول، گر سنه آسان گؤرونور

سوردوم احوالیمی عشقینده مونجّم‏لردن

باخدیلار طالع ائوینه دئدیلر: قان گؤرونور

نه کماندارسان، ائی مه، کی، آتیب غمزه اوخون

ییخدیغین صئیدده نه زخم، نه پئیکان گؤرونور

بیر صنم زوءلفونه گویا کی، وئریبدیر کؤنلون

کی، فضولی‏نین ایکن حالی پریشان گؤرونور

 

*  *  *

 

سلوک- فقر اطواریم، مزاق- عشق حالیمدیر

تجرّود عالمی سئیرینده عالم پایمالیمدیر

خیالیمدا بودور کیم، بولموشام عالمده بیر خلقت

نه عالم، قانغی خلقت، ساندیغیم باطل خیالیمدیر

جنون فئیضی‏له آزاد اولموشام قئید- علایقدن

کمال و فضل ترکی، روتبه‏ی- فضل و کمالیمدیر

منم شمع- وصاله یاندیران پروانه‏وش وارین

فنای- موطلقیم جانان ایله بزم- وصالیمدیر

طبیبا قیلمیشام تشخیص، درد- عشقدیر دردیم

علامت آه- سرد و روی- زرد و اشک- آلیمدیر

هوادن مؤجه گلمیش بحر- دردم، شاهد- حالیم

دل- پور اضطراب و ناله‏ی- بی اعتدالیمدیر

فضولی، عالم- فقر و فناده مونعم- وقتم

دیار- مسکنت، نقد- قناعت موءلک و مالیمدیر

 

*  *  *

 

صفای- وصل قدرین هجر ایله بیمار اولاندان سور

زولال- ذؤق شؤقون تشنه‏ی- دیدار اولاندان سور

لبین سرّین گلیب گؤفتاره، مندن اؤزگه‏دن سورما

بو پنهان نوکته‏نی بیر واقف- اسرار اولاندان سور

گؤزو یاش‏لی‏لارین حالین نه بیلسین مردوم- غافل

کواکب سئیری‏نی شب تا سحر بیدار اولاندان سور

خبرسیز اولما فتّان گؤزلرین جؤرون چکن‏لردن

خبرسیز مست‏لر بیدادی‏نی هوشیار اولاندان سور

غمیندن شمع تک یاندیم، صبادن سورما احوالیم

بو احوالی شب- هجران منیم‏له یار اولاندان سور

خراب- جام- عشقم، نرگس- مستین بیلیر حالیم

خرابات اهلی‏نین حالی‏نی بیر خومّار اولاندان سور

محبّت لذّتیندن بی‏خبردیر زاهد- غافل

فضولی، عشق ذؤقون، ذؤق- عشقی وار اولاندان سور

 

*  *  *

 

خم آچیلدیقجا زوءلفوندن بلا و محنتیم آرتار

بحمدالله کی، عؤمروم اوزانار، جمعیّتیم آرتار

دئمن[1] اکسیک منی تدریج ایله یاقوت اولان داشدان

بویاندیقجا جگر قانی‏له قدر و قیمتیم آرتار

توتا گؤر گؤز یولون، ائی اشک، کیم، تمکینیم اسکیکدیر

بو صورتخانه‏نین گؤردوکجه نقشین حئیرتیم آرتار

مریض- درد- عشقم، ترک- عالمدیر مورادیم کیم،

بو ناخوش موءلکده اگلندیگیم‏جه زحمتیم آرتار

بوءکولدو قامتیم حسرت یوءکوندن، وه کی، عالمده

اوءمیدیم اکسیلیب هر لحظه یوءز مین، حسرتیم آرتار

نه شربتدیر غمین کیم، ایچدیگیم‏جه اکسیلیر صبریم

نه سحر ائیلر روخون کیم، باخدیغیم‏جا رغبتیم آرتار

چوخ اولدوقجا غم و دردیم ره- عشق ایچره خوشحالم

فضولی، شاد اولوب شوءکر ائتمه‏ییم‏می، نعمتیم آرتار


 

[1] دئمه‏یین

***

 

حوءسنون اولدوقجا فزون، عشق اهلی آرتیق زار اولور

حوءسن نه مقدار اولورسا، عشق اول مقدار اولور

جنّت اوءچون منع ائدن عاشق‏لری دیداردن

بیلمه‏میش کیم، جنّتی عاشق‏لرین دیدار اولور

عشق دردیندن اولور عاشق مزاجی موستقیم

عاشقین دردینه تیمار ائتسه‏لر بیمار اولور

زاهد- خودبین نه بیلسین ذؤقی‏نی عشق اهلی‏نین

بیر عجب مئی‏دیر محبّت کیم، ایچن هوشیار اولور

عشق سئوداسینه صرف ائیلر فضولی عؤمرونو

بیلمزم، بو خواب- غفلتدن قاچان بیدار اولور

 

*  *  *

 

ائی گوءل، نه عجب سلسله‏ی- مشک- ترین وار

وئی سرو نه خوش جان آلیجی عشوه‏لرین وار

آجیتدی منی آجی سؤزون توءند نگاهین

ائی نخل- ملاحت نه بلا، تلخ برین وار

پئیکان‏لاری ایله دولودور چشم- پور آبیم

ائی بحر، ساقینما، سنین آنجاق گوءهرین وار

اول سنگدله ناله‏ی- زارین اثر ائتمیش

ائی دل، سنه بو ذؤق یئتر، تا اثرین وار

عشق ایچره کؤنول دئمه کی، من بی‏خودم، آنجاق

ائی غافل، اؤزوندن سنین آنجاق خبرین وار؟

دئدیم یئتر، ائت جؤر، چو خاک- رهین اولدوم

دئدی کی، یئتر جؤر سنه تا اثرین وار

چوخ باخدیغینا غمزه ایلن باغرین ازرسن

هر کیمه کی، باخمازسان اونون‏لا نظرین وار

عشق اهلینه اول ماه، فضولی، نظر ائتمیش

سن هم، اؤزونو گؤستر اگر بیر هوءنرین وار

 

*  *  *

 

لحظه- لحظه لبین آنیب ائدیجک افغان‏لار

قطره- قطره ساچیلیر دیده‏لریمدن قان‏لار

قطره- قطره دئمه قاندیر کی، چیخار چشمیمدن

دم به دم کؤنلوم اودی‏له اری‏ین پئیکان‏لار

قاش‏لارین یایینه مئیل ائیله‏یه‏لی جان و کؤنول

دوءنو گوءن من بیلیرم کیم، نه چکیرلر آن‏لار

آچما کاکل گرِهین، باشین اوءچون گؤرمه روا

کی، پریشان اولالار، بیر نئچه سرگردان‏لار

یئل دگر زوءلفونه یا قویماییب اؤز حالی ایله

گزدیررلر اونو الدن- اله هر دم جان‏لار

ائیله عوشّاقه جفالر کی، وفالر گؤره‏سن

سانما کیم، ضایع اولور ائیله‏دیگین احسان‏لار

سورما زؤهّاده، فضولی، ره و رسمین عشقین

نه بیلیرلر روش- اهل- خرد نادان‏لار

 

*  *  *

 

تؤکدوکجه قانیمی اوخون، اول آستان ایچر

بیر یئرده‏یم اسیر کی، تورپاق قان ایچر

اهل- زمانه قانینا چوخ تشنه‏دیر زمین

قانین کیمین تؤکرسه فلک، اول زمان ایچر

مئی ایچمه‏دن آچیلماز ایمیش باب- مغفرت

سؤگندلر بو بابده پیر- موغان ایچر

عوقباده کؤثر ایسته‏مه‏سین رند- مئیکده

دونیاده بس دئگیل‏می مئی- ارغوان ایچر؟

غمزه‏ن گؤرونمه‏ییب گؤزه، قان‏لار ایچر مودام

زاهد کیمی کی، باده‏نی ائلدن نهان ایچر

مئیدن اگر چی تؤبه وئریر ائل فضولیه

ائی سرو، سن قدح سونار اولسان، روان ایچر.

 

*  *  *

 

گیریب مئیخانه‏یه، موغ مشرب ایله کیم کی، خو ائیلر

اولوب مؤمن، بهشتی، کافرم، گر آرزو ائیلر

مگر دیوانه‏دیر سئودای- ابروسی‏له زاهد کیم

باخیب محرابه دایم، اؤز- اؤزی‏له گوفت و گو ائیلر

دمادم قطره- قطره قان یاشیمدیر کیم، چیخار گؤزدن

و یا پئیکان‏لارین کیم، آتش- دل اونو سو ائیلر

ره- عشقینده اولمان تنگدل سئودا هجوموندان

طریق- سلطنت هر کیم توتار، غؤغایه خو ائیلر

دئدیم: «کیمدیر پریشان ائیله‏ین عاشق‏لر احوالین؟»

صبا گؤستردی تار- سونبول- زوءلفون کی، «بو ائیلر!»

فضولی زوءلفونه باغلاندی، امّا اؤیله اینجَلدی

کی، گویا ضعف اونون هم زوءلفونه بیر تار- مو ائیلر

 

*  *  *

 

ساچین اندیشه‏سی تحریک- زنجیر- جنونومدور

جنونوم دفعینه ذکر- لب- لعلین فسونومدور

دیار- درد سرگردانی‏یم، هر کیم منی ایستر

دلیل- راه قطره- قطره اشک- لاله گونومدور

فلکده برق- آهیمدن سراسر یاندی کؤکب‏لر

قالان اودلارا یانمیش کؤکب- بخت- زبونومدور

گلن ناوَک‏لرین بیر- بیر یاغیب قویماز بولام ذؤقین

منی حرمان اودونا یاندیران سوز- درونومدور

سر- کویینده کؤنلوم برق- آهین سانما بیهوده

قارانغو گئجه عظم- کویین ائتسم، رهنمونومدور

لبی شیرین‏لرین ذؤقی‏له فرهادی منم عصرین

یانیمدا جمع اولان سنگ- ملامت بیستونومدور

فضولی، خالی اولماق جام- عئیشیم صاف صهبادن

نشان- بخت- نافرجام و اقبال- نگونومدور

 

*  *  *

 

منده مجنوندان فزون عاشقلیک استعدادی وار

عاشق- صادق منم مجنونون آنجاق آدی وار

نولا قان تؤکمکده ماهر اولسا چشمیم مردومی

نوطفه‏ی- قابلدورور، غمزه‏ن کیمی اوستادی وار

قیل تفاخور کیم، سنین هم وار من تک عاشقین

لیلی‏نین مجنونو، شیرینین اگر فرهادی وار

اهل- تمکینم، منی بنزتمه، ائی گوءل، بوءلبوله

درده یوخ صبری اونون، هر لحظه مین فریادی وار

اؤیله بدحالم کیم، احوالیم گؤرنده شاد اولور

هر کیمین کیم، دؤر جؤروندن دل- ناشادی وار

گزمه ائی کؤنلوم قوشو، غافل فضای- عشقدن

کیم، بو صحرانین گوذرگه‏لرده چوخ صیّادی وار

ائی فضولی، عشق منعین قیلما ناصحدن قبول

عقل تدبیری‏دیر اول، سانما کی، بیر بونیادی وار

 

*  *  *

 

موقوّس قاش‏لارین کیم، وسمه بیرله رنگ توتموش‏لار

قیلینج‏لاردیر کی، قان‏لار تؤکمک ایله جنگ توتموشلار

قیلیب تغییر- صورت وسمه دن یغما قیلیرلار دل

حرامی قاش‏لارین رسم و ره- نئیرنگ توتموشلار

کؤنول مرآتی‏نی ائیلر موکدّر عقل تکلیفی

خوش اول بی‏باک‏لر کیم، ترک نام و ننگ توتموشلار.

فضای- عؤمردن گویا دئگیل‏لر غونچه تک واقف

اولار کیم، اؤزلرین دونیا اوچون دلتنگ توتموشلار.

منم، کیم سنگسار- محنتم بازار- عشق ایچره،

بلا داغی چکن فرهاد ایله هم سنگ توتموشلار.

لبین دؤرونده زاهدلر توتوب مئیخانه‏لر کوءنجون،

قیلیب تسبیح تارین ترک، زوءلف- چنگ توتموشلار.

سحر بولبول‏لر افغانی دئگیل بیهوده گوءلشنده،

فضولی ناله‏ی- دلسوزینه آهنگ توتموشلار.

 

*  *  *

 

آشیان- مورغ- دل زوءلف- پریشانیندادیر

قاندا اولسام، ای پری، کؤنلوم سنین یانیندادیر

عشق دردی‏له خوشام، ال چک علاجیمدان طبیب

قیلما درمان کیم، هلاکیم زهر- درمانیندادیر

چکمه درمان، ناز ائدیب، اوفتاده‏لردن وهم قیل

گؤگ‏لره آچیلماسین ال‏لر کی، دامانیندادیر

گؤزلریم یاشین گؤروب شور، ائتمه نفرت کیم، بو هم

اول نمکدن‏دیر کی، لعل- شکّر افشانیندادیر

مست- خواب- ناز اولوب جمع ائت دل- صد پاره‏می

کیم، اونون هر پاره‏سی بیر نوک- موژگانیندادیر

بس کی، هجرانیندادیر خاصیّت قطع- حیات

اول حیات اهلینه حئیرانم کی، هجرانیندادیر

ائی فضولی شمع تک موطلق آچیلماز یانمادان

تاب‏لار کیم، سونبولوندن رشته‏ی- جانیندادیر

 

*  *  *

 

ساقیا جام توت اول عاشقه کیم، قایغولودور

قایغو چکمک نه اوءچون، جام ایله عالم دولودور

تلخ گؤفتارسیز اولماز لب- یار، ائی عاشق

چوخ هوس ائیله‏مه اول شربته کیم، آغولودور

قویالیم باشی خوم- باده ایاغینه گلین

توتماماق اولماز اونون حؤرمتی‏نی، بیر اولودور

بونجا کیم، کوه صفت باشیمه داش‏لار اورولور

دیده‏ی- بختیم اویانماز نه آغیر اویغولودور

دل- پورخونیمه یاغدیرما بلا پئیکانین

حذر ائت، شیشه‏یه، ناگه ضرر ائیلر، دولودور

کؤنلومون زخمینه پئیکانی‏نی ائتدیم مرهم

گنج- غمدیر، نولا گر بؤیله دمیر قاپولودور

نرگسین فکری، فضولی، گؤزو کؤنلومده گزر

توتار آهو وطن اول یئرده کی، اوتلو، سولودور

 

***

 

 قبریم داشینه کیم، غم اودوندان زبانه‏دیر

طعن اوخون آتما کیم، خطری چوخ نشانه‏دیر

ائیلر قدح زمانه غمین دفع، غالبا

دؤر- قدح موخالف- دؤر- زمانه‏دیر

قالدیردی اشک دوءن منی اول آستانه‏دن

کیم، مقصدیم منیم دخی اول آستانه‏دیر

واعظ سؤزونه توتما قولاق، غافل اولما کیم

غفلت یوخوسونون سببی اول فسانه‏دیر

نذر ائتمیشم فراقینه کیم، یوخ نهایتی

نقد- سرشکیمی کی، توءکنمز خزانه‏دیر

جان وئرمه‏ییم‏می غوربته کیم، بیم- طعندن

یاد- وطن فغانیما سن‏سیز بهانه‏دیر

ائی دل، حذر قیل آتش- آهینله یانماسین

جسمیم کی، درد قوش‏لارینا آشیانه‏دیر

مندن، فضولی، ایسته‏مه اشعار- مدح و ذمّ

من عاشقم، همیشه سؤزوم عاشقانه‏دیر

 

*  *  *

 

جانی کیم جانانی اوءچون سئوسه، جانانین سئور

جانی اوءچون کیم کی، جانانین سئور، جانین سئور

هر کیمین عالمده مقدارینجادیر تبعینده مئیل

من لب- جانانیمی، خضر آب- حئیوانین سئور

باشه دم دوءشدوکجه تقصیر ائیله‏مز، ائیلر مدد

اول سببدن موتّصل چشمیم جگر قانین سئور

مشک- چین آواره اولموشدور وطندن من کیمی

قانسی شوخون، بیلمزم، زوءلف- پریشانین سئور

سو کی، سرگردان گزر، باشیندا واردیر بیر هوا

غالبا، بیر گوءل‏روخون سرو- خورامانین سئور

عاقبت روسوا اولوب مئی تک، دوءشر خلق آغزینا

کیم کی، بیر سرمست سالی لعل- خندانین سئور

نولاجاقدیر، ترک- عشق ائتمه فضولی، وهم ائدیب

غایتی دئرلر، اولا بیر بنده سولطانین سئور

 

*  *  *

 

مهری کؤنلومده نهان اولدوغون اول ماه بیلیر

کیمسه بیلمز، فوقرا سرّ- دلین شاه بیلیر

سورمان اول ماهیله حال- دلیمی، تانری اوءچون

بیله‏لی اونو، اؤزوم بیلمزم، آللاّه بیلیر

گاه یوءز لوءطف، گاه تغافول، گویا

گاه بیلمز بو گرفتارلیغیم، گاه بیلیر

جان فدا ائیله‏مگی یارا همین من بیلیرم

بو طریقی دئمه هر غافل و گومراه بیلیر

نظر- لوءطف دریغ ائتمه فضولی‏دن کیم

سنه صدق ایله اؤزون، بنده‏ی- درگاه بیلیر

 

*  *  *

 

موژه‏م سرچشمه‏لر منزل قیلان آشوفته مجنوندور

آنین‏چون بسته‏ی- زنجیر- سئیل- اشک- گوءلگوندور

سواد- نؤقطه‏ی- گردابه بنزر مردوم- چشمیم

کی، دایم غرقه‏ی- گرداب- چشم- اشک- پورخوندور

ائشیت درد- دلیم افسانه‏ی- مجنونه مئیل ائتمه

کیم، اول افسانه‏دن هم آنلانان موطلق بو مضموندور

فرح بخش- دل- معشوق اولور شرح- غم- عاشق

سرود- بزم- شیرین ناله‏ی- فرهاد- محزوندور

کمند- چین- زوءلفون وهمی گئتمز زار کؤنلومدن

منه اول رشته‏یی اژدر قیلان بیلمه‏ن نه افسوندور

خمیده قامتیم کیم، داغ- دلدن قانه غرق اولموش

ایچینده نؤقطه‏سی گویا کی، قان آلتینداکی نوندور

فضولی، وئرمه‏دی طعن اوخ‏لاری گؤز یاشینه تسکین

اؤنون بند ائتمک اولماز خار و خاشاک ایله، جئیحوندور

 

*  *  *

 

غوبار- سجده‏ی- راهین، خط- لؤح- جبینیمدیر

سجود- درگهین سرمایه‏ی- دونیا و دینیمدیر

اگر عظم- ره ائتسم، شؤق- وصلین هادی- راهیم

و گر آرام هم دوتسام، خیالین همنشینیمدیر

هوای- رؤضه‏ی- کویین، باهار- گوءلشن- جانیم

نهال- قامتین سرویم، عوذارین یاسمینیمدیر

یقینیمدیر کی، مقصودوم اولور حاصل سنه یئتسم

بحمدالله، منه سندن یانا رهبر یقینیمدیر

طلب کار- وصالم، موژده‏ی- وصلین دریغ ائتمه

کیم، اول موژده فرح بخش- دل- اندوهگینیمدیر

چیخاردی ذؤق- وصلین خاطریمدن رؤضه پرواسین

سؤزون کؤثر، مونوّر مجلسین خوءلد- برینیمدیر

منه اوءز گؤسترر هر لحظه یوءز مین شاهد- دؤلت

چو مرآت- روخون، منظور- چشم- پاک بینیمدیر

سریر- سلطنت ذؤقیندن افزوندور منه اول سؤز

کی، لوءطف ایلن دئمیشسن: بیر غولام- کمترینیمدیر

بری اولدوم، فضولی، غئیردن، اول دلروبا آنجاق

انیسیم، مونسیم، یاریم، نگاریم، نازنینیمدیر

 

*  *  *

 

دئمیش هر غؤنچه‏یه عاشقلیگین رازین صبا دئرلر

ائل آغزین توتماق اولماز، قورخورام، ائی گوءل سانا دئرلر

اسیر- درد- عشق و مست- جام- حوءسن چوخ امّا

بیزوز مشهور اولان، لئیلی سنه، مجنون مانا دئرلر

سنین مهر و وفا گؤستردیگین اغیاره چوخ گؤردوم

غلطدیر کیم، سنی بی مهر اوخورلار، بی وفا دئرلر

سنه دئرلر بوءت- چین، زوءلفونه زونّار سؤیلرلر

زهی ایمانی یوخ‏لار کوءفر سؤیلرلر، خطا دئرلر

منه دئرلردی اوّل: بیر ملکدیر سئودیگین، حالا

گؤرن‏لر، من فقیره گؤیدن ائنمیش بیر بلا دئرلر

مریض- عشق عقد- زوءلفون ائیلر آرزو، زیرا

موعالج‏لر بو موهلک درده موءشکلدیر دوا دئرلر

فضولی، عاشقه اونلار کی، دئرلر ترک- عشق ائیله

دئمزلرمی خطا، تغییر قیل حؤکم- قضا دئرلر

 

*  *  *

 

صبادن گوءل اوءزونده سوءنبول- پور پیچ و تاب اوینار

ساناسان پر آچیب، گوءلشنده بیر مشکین غوراب اوینار

خیال- عارضین جؤلان ائدر بو چشم- پور نمده

نچون کیم، مؤجلنمیش سودا عکس- آفتاب اوینار

روخون گؤرگج اولور سوز-درون و دود- دل حاصل

بهار ایّامی سیچرار برق- رخشنده، صحاب اوینار

ایراق اولسون یامان گؤزدن، نه خوش ساعتدیر اول ساعت

کی، معشوق ایله عاشق ائیله‏ییب ناز و عتاب اوینار

ریای- زاهد- خوشکون سماعیندن نولور حاصل

خوش اول کیم، رند- مئیخواره، ایچیب جام- شراب اوینار

بو غم‏لر کیم، منیم واردیر، بعیرین باشینا قویسان

چیخار کافر جهنّمدن، گوءلر اهل- عذاب اوینار

قیلیر گؤز پرده‏سین خوناب- حسرت چاک هر دم کیم

روخونده لذّت- دیدار ذؤقیندن نقاب اوینار

فضولی رشکدن تیترر دل- پور خونی عوشّاقین

بناگوشینده یارین هر زامان کیم، لعل- ناب اوینار

 

*  *  *

 

آه ائیله‏دیگیم سرو- خورامانین اوءچوندور

قان آغلادیغیم غؤنچه‏ی- خندانین اوءچوندور

سرگشته‏لیگیم کاکل- مشکینین اوجوندان

آشوفته‏لیگیم زوءلف- پریشانین اوءچوندور

بیمار تنیم نرگس- مستین المیندن

خونین جگریم لعل- دور افشانین اوءچوندور

یاقدیم تنیمی وصل گوءنو شمع تک، امّا

بیل کیم، بو تداروک شب- هجرانین اوءچوندور

قورتارماغا یغمای- غمیندن دل و جانی

سعییم نظر- نرگس- فتّانین اوءچوندور

جان وئر کؤنول، اول غمزه‏یه کیم، بونجا زامان‏لار

جان ایچره سنی بسله‏دیگیم آنین اوءچوندور

واعظ بیز دوءن دوزخی وصف ائتدی، فضولی

اول وصف سنین کولبه‏ی- احزانین اوءچوندور

 

*  *  *

 

قانسی گوءلشن گوءلبونی سرو- خورامانینجا وار؟

قانسی گوءلبون اوءزره غؤنچه، لعل- خندانینجا وار؟

قانسی گوءلزار ایچره بیر گوءل آچیلیر حوءسنون کیمی

قانسی گوءل برگی لب- لعل- دوءر افشانینجا وار؟

قانسی باغین وار بیر نخلی، قدین تک بارور

قانسی نخلین حاصلی سیب- زنخدانینجا وار؟

قانسی خونی سن کیمی جلاّده اولموشدور اسیر

قانسی جلاّدین قیلینجی تیغ- موژگانینجا وار؟

قانسی بزم اولموش مونوّر بیر قدین تک شمعدن

قانسی شمعین شؤعله‏سی روخسار- تابانینجا وار؟

قانسی یئرده بولونور نسبت سنه بیر گنج- حوءسن

قانسی گنجین اژدری زوءلف- پریشانینجا وار؟

قانسی گوءلشن بوءلبولون دئرلر، فضولی، سن کیمی،

قانسی بوءلبولون سرودی آه و افغانینجا وار؟

 

*  *  *

 

وه نه قامت، نه قیامتف بو نه شاخ- گوءل- تردیر؟

نه بلادیر نظر اهلینه، نه خوش مدّ- نظردیر؟

گؤز یولودور کی، کؤنول موءلکونه خوبلار گیرر اوندان

توتما، ائی اشک، اونو بالله کی، عجب راهگوذردیر

نه گؤهر بولسا بگنمز، بوراخیر یازی‏یا دریا

غالبا، کیم اونا مقصود دیشین کیمی گؤهردیر

عشق عئیبی‏نی بیلیبسن هونر، ائی زاهد- غافل

هونرین عئیبدیر، امّا دئدیگین عئیب هونردیر

ستمین گرچی یاماندیر، اونو ترک ائیله‏مه بالله

کی، تغافول ستمیندن دخی البتّه بتردیر

آخر اولماز نئجه کیم، گؤز یاشی آخارسا، همانا

کی، دمادم اونا امداد قیلان خون- جگردیر

سرسری باسما قدم عشق طریقینه، فضولی

احتیاط ائیله کی، غایتده خطرناک سفردیر

 

 

***

ناله‏دندیر نئی کیمی آوازه‏ی- عشقیم بولند

ناله ترکین قیلمازام نئی تک کسیلسم بند بند

قیل مدد، ائی بخت، ور نه، کام- دل مومکون دئگیل

بؤیله کیم، اول دلروبا بی درددیر، من دردمند

داغ‏لردیر اودلو کؤنلومده قاراسی قوپمامیش

یا ثبات- عشق اوءچون اود اوءزره بیر نئچه سپند

آچیلیر کؤنلوم گهی کیم، گریه‏ی- تلخیم گؤروب

آچار اول گوءلروخ تبسّوم بیرله لعل- نوشخند

خاک- راهیندن منی قالدیرا بیلمز سایه تک

قیلسا گردون آفتابین هر شوعاعین بیر کمند

جام توت، دئر، ساقی- گوءل‏چهره، زاهد، ترک- جام

ائی کؤنول فکر ائیله کیم، قانسی‏دیر توتمالی پند

ائی فضولی، صورت- فقرین قبول- دوستدور

هیچ درویشی سنین تک گؤرمه‏دیم سولطان‏پسند

 

*  *  *

 

گؤز خطیندن مردومین محو ائتمه‏دن بولماز موراد

ضایئع ائیلر حوءسنونو خطّین سواد اوءزره سواد

اولا بیلمز چین- زوءلفوندن جودا گؤز مردومی

جاری اولموشدور بو عادتف طورّه‏سیز اولماز مداد

کؤنلون آهیمدن ترحّوم صورتین گؤستردی، لئیک

مؤجدن سو نقشینه چوخ ائتمک اولماز اعتماد

اشک و آهیم نفرتی قطع ائتدی ائلدن اوءلفتین

کئچدی تندن اوخ‏لارین، تنها قالیب دل دم به دم

ناله‏لر ائیلر، کئچن همدم‏لرین ائتدیکجه یاد

چاک- سینه‏مدن کؤنول چیخدیقجا شاد اولسون نولا

اؤیله آفتدن یاخاسین قورتاران اولمازمی شاد؟

شیوه‏ی- شمشاد قدّین گؤرسه ائیلر باغبان

اعتدال- سرودن البتّه صلب- اعتماد

قویما ناقص اهل- درد ایچره فضولی‏نی طبیب

ائیله بیر درمان کی، دردین ائده گوءن گوءندن زیاد

 

*  *  *

 

ائی مزاق- جانه جؤرون شهد و شکّر تک لذیذ

دم به دم زهر- غمین قند- موکرّر تک لذیذ

آتش- برق- فراقین نار- دوزخ تک الیم

جورعه‏ی- جام- وصالین نار- دوزخ تک لذیذ

ششرح- احوالیم سنه مسته نصیحت کیمی تلخ

تلخ گؤفتارین منه مخموره ساغر تک لذیذ

داغ- عشقین دردی ذؤق- سلطنت تک دلپذیر

خاک- کویین سئیری فتح- هفت کشور تک لذیذ

نولا بولسام ذؤق گؤیدوردوکجه سینه‏م اوءزره داغ

اهل- درده داغ اولور، بیدرده زیور تک لذیذ

تازه- تازه داغ- دردیندیر دل- سوزانیمه

فالمثل، حرص اهلینه جمعیّت- زر تک لذیذ

ائی فضولی، عالمین گؤردوم قامو نعمت‏لرین

هیچ نعمت گؤرمه‏دیم دیدار- دلبر تک لذیذ

 

*  *  *

 

جلوه‏ی- عکس- روخون آیینه‏ده ائی اشک- حور

رؤشن ائتمیش اونو کیم، خورشیددندیر آیه نور

برق- آهیم گؤی اوءزون توتموش، سرشکیم یئر اوءزون

صؤحبتیمدن هم وحوش ائتمیش تنفّور، هم طیور

عشق رسمی گر بودور، موشکل یئتر درمانه درد

درد اهلی بی زبان، بی دردلر مست- غرور

داغ- دلسوز- فراقین قیلدی گوءن- گوءندن فزون

نور- ماه افزون اولور، خورشیددن اولدوقجا دور

وعده‏ی- وصلین چوخ، امّا بخت یار اولماز، نه سود

گوءل گتیرمز، آب- شیرین وئرمک ایله خاک- شور

تار- زوءلفوندورمو روخساریندا جان‏لار مسکنی

یا بوراخمیش بیر ره- پور پیچ و خم گوءلزاره مور

اول سر- کوی ایت‏لری ایچره، فضولی، یوخ یئریم

بس منه ماتم‏سرا، من قاندا و بزم- سرور؟

 

*  *  *

 

یانان عشق آتشینه آتش- دوزخدن ایمندیر

نه کیم، بیر گز یانار، یاندیرماق اونو غئیر- مومکندیر

بوراقدیم ذؤرق- دل عشق بحرینه، ساقین ائی مه

تموّج وئرمه‏سین تشویش اونا کیم، اوندا ساکندیر

دهانین دورجونو خال- لبین گؤزدن نهان ائتمیش

امانت گؤر کی، هندو مخزن- لؤلؤیه خازندیر

غمین کیم، تؤکدو قانیم، دلده ساکن اولدوغون بیلدیم

کی خلوت چکمگین تأثیری سرّ- کشفی باطندیر

جگر داغینه مرهم اولدو پئیکانین بحمدالله

سعادت کؤکبینه اختر- بختیم موقارندیر

روخوندن نور اوغورلار شمع، باشین کسسه‏لر جایز

بودور بیر قول سرانجامی کی، سولطانینه خایندیر

فضولی، خالی اولماز صورت- دل دوست فکریندن

بو معنی‏دن کی، بئیت‏الله، دئیرلر قلب- مؤمندیر

 

*  *  *

 

چشم- صورت بازیمه موژگان صفی هنگامه‏دیر

قانه باتمیش هر موژه‏م بیر شوخ- گوءلگون‏جامه‏دیر

گؤسترر هر دم علامت‏لر قیامتدن قدین

قایم ائتمیش حشر بورهانین، عجب علاّمه‏دیر

تا خطین اوءزره خم- ابرولرین سرگرمی‏یم

هر سؤزوم درد- دل املاسینه بیر سرنامه‏دیر

اوءزده نقش- خون- دل راز- نهانیم فاش ائدر

شرح- غم تحریرینه هر کیپریگیم بیر خامه‏دیر

دردیم اولدور کیم، موسلمان اولموش اول ترسابچه

کوءفره اولان ظوءلم‏لر طعنی بو گوءن اسلامهدیر

ائی صبا، رحم ائت کیم، اول بی درد قیلمیش ترک- جؤر

چاره‏ی- درد- دلیم مؤقوف بیر اعلامه‏دیر

ائی فضولی، بولمادیم رنگ- ریادن بیر صفا

نولا گر مئیلیم بو رنگ ایله مئی- گوءلفامه‏دیر

 

*  *  *

 

صبوح اوءچون منه دوءرد- مئی- شبانه یئتر

اثر کی وار، خراب اولماغا بهانه یئتر

جفا اوخون منه یاغدیرمان آنجاق، ائی افلاک

دئمین کی، یئددی کمانداره بیر نشانه یئتر

بیانه یئتمگه درد و غمیم فسانه‏لری

زبانیم آتش- دلدن چیخان زبانه یئتر

قوپاردی مردوم- چشمیم کؤنول بناسین کیم

حوباب- اشک هوا نقدینه خزانه یئتر

لبین خیالی ایله پاره- پاره اولدو جگر

گواه- حال منه اشک- دانه- دانه یئتر

حریف- بزم- غمیم، خون- دل شرابیم اولوب

ترانه‏ی- طربیم آه- عاشقانه یئتر

فضولی، ایسته‏مزم مسند- جم و جمشید

منه نشیمن – دؤلت شرابخانه یئتر

 

*  *  *

 

گه گؤزده، گه کؤنولده خدنگین مکان توتار

هر قاندا اولسا قانلی‏نی، البتّه قان توتار

دل چکسه، نولا جان و تنی خاک- کویینه

خار و خس ایستر اوندا کی، قوش آشیان توتار

ذکر- لبین‏له زوءلفونه جان بولدو دسترس

اونون کیمی کی، اوخویوب افسون ایلان توتار

دل توتدو غؤنچه ایله برابر دهانینی

بو عقل- ناقص ایله اؤزون خورده دان توتار

خورشید خرمنینه اوُرا شؤعله- شؤعله اود

آهیم کی، لحظه- لحظه ره- آسمان توتار

جان ائیله‏دیکجه مئیل- تماشای- قامتین

گؤز رؤزنین سرشک- روانیم روان توتار

توتماق دیلر قاپیندا فضولی مقام، لئیک

بو سرّی کیمسه‏یه آچا بیلمز، نهان توتار

 

*  *  *

 

خوشام کیم دم به دم گریان گؤزوم اول خاک- پادندیر

زیانی اولماز اول گؤز یاشی‏نین کیم، توتیادندیر

دمادم مردوم- چشمیم ایچر قان زوءلف و خالیندان

بلی اکثر معاشی اهل- دریانین قرادندیر

دئمه فرهاد قانین تؤکموش آنجاق عشق شمشیری

منیم گؤر قانلی یاشیم کیم، بو هم اول ماجرادندیر

موعنبر سونبولوندن آلمادان بو، اولمادیم روسوا

بو روسوالیق منه سندن دئگیل، باد- صبادندیر

حوباب- اشک ایچینده موی- ژولیده‏م‏له خوشحالم

باشیمدا بو هومایون سایه اول عالی بنادندیر

وفا رسمین اونوتموشسان دئیه، اینجینمزم زیرا

بو کیم، مندن جفا کم ائیله‏مزسن هم وفادندیر

کلام- حوءسن- مشرب، عاری اولماقدیر تعرّوضدن

ریا اهلینه هم چوخ اعتراض ائتمک ریادندیر

فضولی، تؤکمه چوخ یاش، احتیاط ائت گئتمه‏سین ناگه

گؤزوندن سوءرمه کیم، خاک- ره- اهل- صفادندیر

 

*  *  *

 

پریشان خلق- عالم آه و افغان ائتدیگیمدندیر

پریشان اولدوغوم، خلقی پریشان ائتدیگیمدندیر

دل- زاریمده درد- عشق گوءن-گوءندن فزون اولماق

یئتن بی درد تدبیریله درمان ائتدیگیمدندیر

گؤزوم کیم باغریمین قانین تؤکر پرکاله-پرکاله

دمادم آرزو ی- لعل- جانان ائتدیگیمدندیر

دئگیل بیهوده گر یاغسا فلکدن باشیمه داشلار

بیناسین تیشه‏ی - آهیمله ویران ائتدیگیمدندیر

قاچان روسوا اولوردوم، قان اودوب صبر ائده بیلسیدیم

ملامت چکدیگیم بیهوده افغان ائتدیگیمدندیر

خطا سندن دئگیل، جسمیم اوخوندان بی نصیب اولسا

حوباب- اشک- گوءلگون ایچره پنهان ائتدیگیمدندیر

فضولی، اختلاط- مردوم- عالمدن اکراهیم

پری‏وشلر خیالین مونس- جان ائتدیگیمدندیر

 

***

                             

 

 ائی کؤنول یاری ایسته جاندان کئچ                                                                                                                   

سر- کویین گؤزَت جهاندان کئچ

یا طمع کس حیات ذؤقیندن

 یا لب- لعل- دل‏ستاندان کئچ

موءلک- تجریددیر فراغت ائوی

ترک- مال ائیله، خانماندان کئچ

لامکان سئری‏نین عظیمتین ائت

بو خراب اولاجاق مکاندان کئچ

اعتبار ائتمه موءلک- دونیایه

اعتبار- علوّ- شاندان کئچ

اهل- دونیانین اولماز آخرتی

ائی فضولی، بو خاکداندان کئچ

 

*  *  *

 

گر دئییل بیر ماه مهری‏لن منیم تک زار صوءبح

باشین آچیب نیشه هر گوءن یاخاسین ییرتار صوءبح

گوءن دئییل، هر گوءن بیر آی مهری‏له کؤکسون چاک ائدیب

تازه-تازه داغلردیر کیم، قیلیر اظهار صوءبح

تیغ- خورشید ایله رفع اولسا یئریدیر کیم، مودام

یاندیریب پروانه یی، شمعه وئریر آزار صوءبح

صوءبحی شام و شامی صوءبح اولموش منم عالمده کیم

شام شمع- بزم اولوب، آیریلدی مندن یار صوءبح

گؤر نه عاشقدیر کی، بیر خورشید وصلین بولماغا

صرف ائدر هر لحظه مین-مین لؤلؤ- شهوار صوءبح

عشقده صادقلیک اظهار ائتدی داغین گؤستریب

غالبا دئرلردی کاذب، قیلدی اوندان عار صوءبح

هجر شامیندا غم ائتمیشدی فضولی، قصد- جان

اولماسایدی مرحمتدن دم ووروب غمخوار صوءبح


 

*  *  *

 

اگر موراد ایسه وئرمک صفای- جؤهر- روح

فلک مثال یوءروت ساغر- شراب- صبوح

بویورما تؤبه منه اول شرابدان ناصح

کی گؤرسه اونو توتار جزم ترک- تؤبه نصوح

هجوم- غمده منه اونو ائتدی ذؤرق- مئی

کیم، ائتمه‏دی اونو طوفان اولاندا کشتی- نوح

مودام چشمیمه قان دولدورور خدنگ- غمین

یووا باشیمدا توتان قوش‏لاری ائدیب مجروح

دل اولدو داغ- فراقین‏له شرحه- شرحه ولی

نه سود، چون سنه اولمادی حال- دل مشروح

تنیمده سانجی‏لی ناوک‏لرین‏له شادم کیم

در- بلا بو کلید ایله‏دیر منه مفتوح

فضولی اولدو بئلین فکری ایله موی مثال

هنوز بولمادی اول سرّه احتمال- وضوح

 

 *  *  *

 

قانسی ماهین، بیلمزم، مهری‏له اولموش زار صوءبح

هر گوءن ائیلر خلقه بیر داغ- نهان اظهار صوءبح

باتدی انجوءم، چیخدی گوءن، یا بیر اسیر- عشقدیر

تؤکدو دوءرّ- اشکی، چکدی آه- آتشبار صوءبح

نولا گر امواته احیا وئرسه صوءبحون دم‏لری

ذکر- لعلیندیر کیم، ائیلر دم به دم تکرار صوءبح

بیر موصوّردیر کی، زرّین کِلک ایله هر گوءن چکر

صفحه‏ی- گردونه نقش- عارض- دلدار صوءبح

موژده بیر خورشیددن وئرمیش مگر باد- سحر

کیم، نثار ائیلر اونا یوءز مین دوءر- شهوار صوءبح

عاشق- صادقدیر اظهار- غم ائیلر هر سحر

آه ایله خلقی یوخوسوندان قیلیر بیدار صوءبح

ائی فضولی، شام- غم انجامینا یوخدور اوءمید

بیر تسلّی‏دیر سنه اول سؤز کی، دئرلر وار صوءبح

 

*  *  *

 

اول مشک بو غزاله اخلاصیم ائیله واضح

«بلّغ صبا سلاماً مسکیّةالرّوایح[1]»

اولغاج حبیبه واصل، بیزدن هم اولما غافل

«لا تقطع الرّسایل، لا تکتم الصرایح[2]»

یوءزده سرشک قانی، سؤیلر غم- نهانی

«قد تظهر المعانی بالخطّ فی اللّوایح[3]»

من موبتلای- هجران، مندن ایراق جانان

«والعمر کیف ما کان مثل الرّیاح رایح[4]»

عشقین، فضولی- زار، ترک ائتمک اولدو دوشوار

«یا عارفاً بما سار، لا تُکسِرِ النّصایح[5]»

 

*  *  *

 

کیمسه‏ده روخسارینا، طاقت- نظّاره یوخ

عاشقی اؤلدوردو شؤق، بیر نظره چاره یوخ

باغری بوءتونلر منه طعنه ائدرلر مودام

حالیمی شرح ائتمگه، بیر جگری پاره یوخ

ییغدی منیم باشیما دهر غمین نئیله‏سین

بادیه‏ی- عشقده من کیمی آواره یوخ

دهرده همتا سنه وار، یئری یوخ، گر دئسم

وار گؤزل چوخ ولی، سن کیمی خونخواره یوخ

گؤزده گزیب جیزگینیر قطره‏ی- اشکیم مودام

قطره‏ی- اشکیم کیمی چرخده سیّاره یوخ

چاک گؤروب کؤکسومو قیلما علاجیم، طبیب

ضایع اولور مرحمین، منده بیتر یاره یوخ

زارلیغیم عشقدن وار، فضولی ولی

اول مه- بی مهردن رحم من- زاره یوخ

 

*  *  *

 

نولا گر قوجسا میانین کمر- زر گوستاخ

گتیریب چوخ‏لاری اورتایه زر، ائیلر گوستاخ

خاک- ساغر، جم و جمشیددیر، ائی پیر مغان

خبر ائت ساقیه کیم، توتمایا ساغر گوستاخ

رشک اودی‏له یاخیلیر رشته‏ی- جانیم کی، نئچون

دگر اول عارضه گیسوی- معنبر گوستاخ

روزنیندن قوما کیم، گون دوشه خلوت‏گهینه

حرم- شاهه نه لایق گیره چاکر گوستاخ

ساخلا، ای اشک، ادب، گئتمه سر- کویینه چوخ

کی، دوءشر اوءزدن و گؤزدن سوءرولر هر گوستاخ

هوسیم باده‏ی- گوءلگونه بو اومّید ائیله دیر

کیم، اولام مست توتام دامن- دلبر گوستاخ

بنزدیرسن اؤزونو ایت‏لرینه هر ساعت

ائی فضولی، اولا بیلمز سنه بنزر گوستاخ

 

*  *  *

 

رنگ- روییندن دم اورموش ساغر- صهبایه باخ

آفتاب ایله قیلیر دعوا، توتولموش آیه باخ

شمع باشیندان چیخارمیش دود شؤق- کاکلین

بؤیله کوتاه عؤمر ایله باشینداکی سئودایه باخ

ائی سلامت اهلی، اول روخساره باخما زینهار

احتراز ائیله ملامتدن، من- روسوایه باخ

بیلدی عشقیندن نمدپوش اولدوغون آیینه تک

رحم ائدیب بیر گز منه باخماز، بو استغنایه باخ

سینه‏می چاک ائیله، گؤر دل اضطرابین عشقدن

رؤزن آچ هر دم هوادن مؤج اوران دریایه باخ

ائی دئین کیم، شام- اقبالین نه اوءزدن تیتره‏دیر؟

سایه سالمیش آیه اول گیسوی- عنبرسایه باخ

ائی فضولی، هر نئجه منع ائیله‏سه ناصح سنی

باخما اونون قولینه، بیر صورت- زیبایه باخ

 

*  *  *

 

لب‏لرین تک لعل و لفظین تک دوءر- شهوار یوخ

لعل و گؤهر چوخ، لبین تک لعل- گؤهر بار یوخ

سندن ائتمن داد: «جؤرون وار، لوءطفون یوخ» دئییب

مست- ذؤق- شؤقونم، بیردیر یانیمدا وار، یوخ

کیمه اظهار ائیله‏ییم بیلمن بو پنهان دردی کیم

وار یوءز مین درد- پنهان، قودرت- اظهار یوخ

دؤر سرمست- شراب- غفلت ائتمیش عالمی

بونجا سرمستین تاماشاسینه بیر هوشیار یوخ

خلقی مدهوش ائیله‏میش خواب- شب- طول- امل

صوءبح تحقیقی علامتینه بیر بیدار یوخ

صورتی زیبا صنم‏لر یوخ دئمه‏ن بوءتخانه‏ده

وار چوخ، امّا سنه بنزر بوءت- خونخوار یوخ

ائی فضولی، سهلدیر هر غم کی، غمخواری اولا

غم بودور کیم، منده مین غم وار، بیر غمخوار یوخ

 

*  *  *

 

گرمدیر شام و سحر مهرین‏له چرخ- لاجورد

گه سرشک- آل ائدر اظهار و گه روخسار- زرد

صوءبحه بنزر عاشق- صادق، دئمه‏ن عالمده کیم،

بیر نفس کئچمز کی، چکمز سوز- دلدن آه- سرد

یاخشی سانما ائی کؤنول، اهل- خرد اطواری‏نی

اولما غافل، عشق دردیندن، یامان اولماز بو درد

موءمکون اولدوقجا فلک منسوبه‏سیندن قیل حذر

نیشه کیم، خالی دئگیل بیداد نقشیندن بو نرد

ظوءلمت- غم اضطرابین چکمز اول آزاده کیم

هر تعلّوقدن اولا خورشید تک عالمده فرد

ائی فضولی، کسمه اول مه‏وش وصالیندن اومید

صبر قیل کیم، دؤر دؤرانی دئگیل بیهوده گرد

 



[1]  ترجومه‏سی: ائی سحر یئلی، مندن مشک قوخولو سلام یئتیر

[2]  ترجومه‏سی: مکتوب‏لاری مندن کسمه، عذاب- اذیّت‏لرینی گیزلتمه

[3]  ترجومه‏سی: معنالار لؤحه‏لر اوءزرینده خط ایله ظاهر اولور.

[4]  ترجومه‏سی: عؤمور نه جور اولورسا- اولسون کوءلک کیمی اسیب گئدندیر.

[5]  ترجومه‏سی: ائی اولان شئی‏لری بیلن، چوخ نصیحت ائتمه!

 


                  

 

بحر- عشقه دوءشدون ائی دل، ذؤق- دونیانی اونوت

بالغ اولدون، گل رحِمدن ایچدیگین قانی اونوت

وئردی رحلتدن خبر موی- سفید و روی- زرد

چهره‏ی- گوءلگون ایله زوءلف- پریشانی اونوت

چک ندامتدن گؤگه دود- دلین، تک قانلی یاش

سرو- نازین ترک توت گوءلبرگ- خندانی اونوت

گؤر غنیمت فقر موءلکونده گدالیق شیوه‏سین

اعتبار- منصب و درگاه- سولطانی اونوت

چکمه عالم قئیدی‏نی، ائی سربولند- فقر اولان

سلطنت تختینه ایردین، بند و زندانی اونوت

لؤح- خاطر صورت- جانانه قیل آیینه دار

اونو یاد ائت، هر نه کیم یادیندادیر، آنی اونوت

معصیت درسین یئتر تکرار قیل، دؤندر ورق

اؤزگه حرفین مشقین ائت، اول درس- عونوانی اونوت

ائی فضولی، چک ملامت رهگوذاریندان قدم

لحظه- لحظه چکدیگین بیهوده افغانی اونوت

 

* * *

 

مورده جسمیم الطفاتیندان بولور هر دم حیات

اؤلرم گر قیلماسان هر دم منه بیر الطفات

یازه بیلمز لبلرین وصفین تمام- عؤمرده

آب- حئیوان وئرسه خضره کِلک و ظولمتدن دوات

من فقیرم، سن غنی، وئرگیل زکات- حوءسن کیم

شرع ایچینده هم منه دیر، هم سنه واجب زکات

گؤرمه یینجه حوءسنونو ایمانه گلمز عاشقین

یوءز پیمبر جمع اولوب، گؤسترسه لر مین مؤعجزات

مظهر- آثار- قودرتدیر وجود- کاملین

فئیض- فطرتدن غرض سن‏سن طوفئیلین کاینات

جؤهر- ذاتینده دیر مجموع- اؤصاف- کمال

بو صفات ایله کی، سن‏سن، قاندادیر بیر پاک ذات؟

عشقه تا دوءشدوم فضولی، چکمه دیم دونیا غمین

بیل کی، قئید- عشق ایمیش دام- تعلّوقدن نجات

 

* * *

 

صبا اغیاردن پنهان غمیم دلداره اظهار ائت

خبرسیز یاریمی حال- خرابیمدن خبردار ائت

گتیر یادیم اونون یانیندا، ور گؤرسن کی، قهر ائیلر

خموش اولما، یئنه دوشنام تقریبی‏له تکرار ائت

کؤنول، غم گوءن‏لرین تنها کئچیرمه، ایسته بیر همدم

اجل خوابیندان، افغان‏لار چکیب، مجنونو بیدار ائت

چو یوخ، عشق آتشی بیر شؤعله چکسه، طاقتین، ائی نئی

باش آغریتما، دم- عشق اورما، آنجاق ناله‏ی- زار ائت

منی رشک اودونا پروانه تک، ائی شمع، یاندیرما

یئتر خورشید- روخسارین چراغ- بزم- اغیار ائت

گرفتار- غم- عشق اولالی آزاده‏ی- دهرم

غم- عشقه منی بوندان بتر، یارب، گرفتار ائت

فضولی، باخماق اولور اول گوءنش یادی‏له خورشیده

نه وجه ایله کیم، اولسا گوءن کئچر، فکر- شب- تار ائت

 

* * *

 

خط روخسارین ائدر لوءطفده رئیحان ایله بحث

حوءسن- صورتده جمالین گوءل- خندان ایله بحث

جنّتی کویینه زؤهد اهلی موناسب دئسه‏لر

نه موناسب کی، قیلام بیر نئچه نادان ایله بحث

یوءزونه دورماسین آیینه اوروب لاف- صفا

نه روا مه قیلا خورشید- درخشان ایله بحث

گرچی شومشادده چوخ لاف- لطافت واردیر

یورولور ائیله‏سه اول سرو- خورامان ایله بحث

قیلسا جان لعلین ایلن فئیض یئتیرمک بحثین

جانب- لعلی‏نی توت، ائی کؤنول، ائت جان ایله بحث

دوءشر اود شمع دیلینه بو سببدن کی، قیلیر

دیل اوزادیب گئجه‏لر اول مه- تابان ایله بحث

صفت- حوءسنون ائدر خسته فضولی، نه عجب

حوءسن- گؤفتارده گر ائیله‏سه حسّان ایله بحث

 

* * *

 

جهان ایچره هر فتنه کیم، اولسا حادث

اونا سرو- قدّیندیر، البتّه باعث

مدارسده تحقیق- موی- میانین

دقایقدن اورتایه سالمیش مباحث

موحّدلره قیلما انکار، زاهد

مئی- وحدتی سانما اومّ- الخبایث[1]

ایکی دیده‏سیز عالمه یوسف و سن

سیزه یوخ جهان ایچره امکان- ثالث

منه جمع اولور قاندا کیم، وار بیر غم

منم موءلک- غم ایچره مجنونه وارث

تؤکوب اشک کویینده، وصلین دیلر دل

ساچار نفع اوءچون دانه توپراغه حارث[2]

عوءذار و لبین وصفین ائیلر فضولی

اونا هم موفسّر دئرم، هم موحدّث

 

* * *

 

ائی غوبار- قدمین عرش- برین باشینه تاج

شرف- ذاتینه ادنای- مراتب معراج

مونتها شرعینه ادیان- تمامیّ- روءسول

بحرسن، شاعر- ارباب- رسالت امواج

خازن- گنج- شفاعت سنی قیلمیش ایزد

هیچ کیم یوخ کی، سنه اولمایا آخر مؤحتاج

سوءنّتین مغفرت اسبابینه منهاج- حصول

طاعتین معصیت امراضینه تدبیر- علاج

خلقه تقلید- سلوکین سبب- حوءسن- معاش

موءلکه تغییر- طریقین اثر- سوء- مزاج

قایم اولمازدی نظام و نسق- اصل- وجود

وئرمه‏سه‏یدین اثر- عدل الیه دونیایه رواج

شوءکر لله کی، فضولی‏نی ائدیب داخل- فئیض

رغبتین دایره‏ی- خوفدن ائتمیش اخراج

 

* * *

 

جان چیخیر تندن کؤنول ذکر- لب- یار ائیله‏گج

تن بولور جان یئنلَدَن اول لفظی تکرار ائیله‏گج

قیلما ائی افغان، گؤزون بیدار، مست- خواب ایکن

اولمایا بیر فتنه پئیدا اولا، بیدار ائیله‏گج

صؤحبتیمدن عار ائدیب، ائی گوءل، منی ترک ائتمه کیم

گوءل اولور افسورده ترک- صؤحبت- خار ائیله‏گج

واریمی فکر- دهانینلا یوخ ائتدیم کیم، قضا

بؤیله امر ائتمیش مانا، یوخدان منی وار ائیله‏گج

عرض- روخسار ائت بو گوءن، ائی مه، گوءم اولسون گؤیده گوءن

اؤیله کیم انجوم اولور، گوءن عرض- روخسار ائیله‏گج

هر زبان بیر تیغدیر گویا زولئیخا قتلینه

یوسفی آلماقدا اهل- عشق بازار ائیله‏گج

ناله‏ی- زاریم، فضولی، خوش گلیر اول گوءلروخه

آچیلیر گوءل کؤنلو بوءلبول ناله‏ی- زار ائیله‏گج

 

* * *

 

کؤنلوم آچیلیر زوءلف- پریشانینی گؤرگج

نطقیم توتولور غونچه-ی خندانینی گؤرگج

باخدیقجا سنه قان ساچیلیر دیده لریمدن

باغریم دلینیر ناوک- موژگانینی گؤرگج

رعنالیق ایله قامت- شیمشادی قیلان یاد

اولمازمی خجل سرو- خورامانینی گؤرگج

چوخ عشقه هوس ائدنی گؤردوم کی هواسین

ترک ائتدی سنین عاشق- نالانینی گؤرگج

کافر کی دئییل مؤعترف- نار- جهنّم

ایمانه گلر آتش- هجرانینی گؤرگج

نازک‏لیک ایله غونچه‏ی - خندانی ائدن یاد

ائتمزمی حیا لعل- دوءر افشانینی گؤرگج

سن حال-دلین سؤیله مه‏سن، نولا، فضولی؟

ائل فهم قیلیر چاک-گریبانینی گؤرگج

 

* * *

 

مونحرفدیر ساقیا اندوه- دونیادن مزاج

باده توت کیم، علّت- اندوهه غفلتدیر علاج

فقر موءلکون توت، گر استغناده ایسترسن کمال

سلطنتدن کئچ کیم، اول وادی‏ده چوخدور احتیاج

چکمه تخت و تاج قئیدین، بی سر و پالیق گؤزَت

کیم، ایاغه بنددیر تخت و بلادیر باشه تاج

بیر پری زوءلفون توتوب، خالیندن آسلان کام- دل

توت کی، چین موءلکی‏نی توتدون، هنددن آلدین خراج

ترک و تجرید اختیار ائت کیم، دیار- عشقده

فقر بازارینه اسباب- فنادندیر رواج

نقش- زایلدیر، امور- دهره قیلما اعتبار

اولسا حاصل فقردن حوءزن و غنادن ابتهاج

ائی فضولی، من ملامت موءلکونون سولطانی‏یم

برق- آهیم تاج- زر، سیم- سرشکیم تخت و تاج

 

* * *

 

اولور قدّیم دوتا عشقین یولوندا، هر بلا گؤرگج

طریق اهلینه عادتدیر تواضؤع، آشنا گؤرگج

نهان عشقیمی معلوم ائتسه عالم، دود- آهیمدن

عجب یوخ کیم، گومان- گنج ائدر خلق، اژدها گؤرگج

فزون اولدوقجا عشقیم گرم اولور اشکیم گؤزوم ایچره

اگرچی سو برودت کسبی‏نی ائیلر هوا گؤرگج

اوخون هر لحظه کیم، جانیم دلر، کؤنلوم قیلار افغان

به عئینی ائیله کیم، فریاد ائدر ایت‏لر، گدا گؤرگج

رواج- نقد نقش- سکّه‏دندیر، نولا غدر ائتسه

منه ائل، جسم- عوریانیمدا نقش- بی ریا گؤرگج

من- درویشه ائل هم جؤر ائدر، سن جؤر قیلدیقجا

کیم ائیلر ظوءلم منعین پادشاهیم، سن روا گؤرگج

فضولی‏نی یاشور، ائی ضعف، مه‏وش‏لر جفاسیندان

کی، مه‏وش‏لر قیلیرلار مین جفا، بیر موبتلا گؤرگج

 

[1] پیسلیک‏لر آناسی

[2] اکینچی

 




 

کوهکن شیرینه اؤز نقشین چکیب وئرمیش فریب

گؤر نه جاهلدیر، یونار داشدان اؤزیچون، بیر رقیب

قاش‏لارین یایی بیر اوخ لوءطف ائیله میش هر عاشقه

من هم اوندان ائیلرم بیر اوخ تمنّا، یا نصیب

توتیای- خاک- پایین فئیضینه یول بولماسام

نور- چشمیم، عئیب قیلما، کور اولور دئرلر غریب

موضطربدیر چاره‏ی- دردیمده، وه کیم، بیلمه ییب

بیر دواسیز درده اوغراتمیش اؤزون مسکین طبیب

برق- آهیمدن ائویم هر گوشه بولموش رخنه لر

گل گؤر، ائی گوءل کیم، گریفتار- قفسدیر عندلیب

ائی منه صبر ائت دئیَن حال- دلیمدن بی خبر

عشق اولان یئرده نه دیر آرام، یا نئیلر شکیب؟

ائی فضولی، اینجیمه سندن تغافول قیلسا یار

رسمدیر کیم، گؤستره احبابه استغنا حبیب

 

* * *

 

اول کی، هر ساعت گوءلردی چشم- گریانیم گؤروب                                                                                                

آغلار اولدو حالیما بی رحم جانانیم گؤروب

ائیله‏ین تعیین- اجزای- موداوا دردیمه

ترک ائدیب، جمع ائتمه‏دی حال- پریشانیم گؤروب

لاله روءخ‏لر گؤکسومون چاکینه قیلمازلار نظر

هیچ بیر رحم ائیله مزلر داغ- پنهانیم گؤروب

توت گؤزون، ائی دود- دل، چرخین کی، دؤرین ترک ائدیب

قالماسین حئیرتده چشم- گؤهر افشانیم گؤروب

پرتؤ- خورشید سانمین یئرده، کیم دؤر- فلک

یئره اورموش آفتابین ماه- تابانیم گؤروب

سودا عکس- سرو سانمین، کیم، قوپاریب، باغبان

سویا سالمیش سروی‏نی، سرو- خورامانیم گؤروب

ائی فضولی، بیل کی، اول گوءل عارضین گؤرموش دئگیل

اول کی، عئیب ائیلر منیم چاک گریبانیم گؤروب

 

* * *

 

روزگاریم بولدو دؤران- فلکدن انقلاب

قان ایچر اولدوم، ایاغین چکدی بزمیمدن شراب

شؤعله‏ی- آه ایله یاندیردیم دل- سرگشته‏یی

بیر اود اولدوم جیزگینن چهره‏مده اولمازمی کباب؟

لعلین ایله باده بحث ائتمیش، زهی گومراهلیق

اولدو واجب ائیله‏مک اول بی ادبدن اجتناب

وئرمز اولدو یول وصاله پیچ- زوءلفون، آه، کیم،

رشته‏ی- تدبیردن دؤران- کجرو آچدی تاب

اولمادی اول ماهه رؤشن یاندیغیم هجران گوءنو

یاندیغین شب تا سحر شمعین نه بیلسین آفتاب

گؤز کی، پئیکانین قاپوب، گؤگدن ساچار هر یان سرشک

بیر صدفدیر، قطره‏ی- بارانی ائیلر دوءرّ- ناب

اولدو ابر- دود- آهیم پرده‏ی- روخسار- ماه

آه کیم، آلماز جمالیندن هنوز اول مه نقاب

کسمه‏دی مندن سر- کویینده آزارین رقیب

ائی فضولی، جنّت ایچره نیشه یوخ، دئرلر عذاب؟

 

* * *

 

درد- عشقیم دفعینه زحمت چکر دایم طبیب

شوءکر کیم، اولموش اونا زحمت، منه راحت نصیب

بیر زباندیر شرح- غم تقریرینه هر برگ- گوءل

ائیله‏مز بیهوده گوءل گؤردوکده افغان عندلیب

بیلسه ذؤقوم وصلدن فوءرقتده افزون اولدوغون

وصلدن منعیم روا گؤرمزدی رشکیندن رقیب

طعن- غفلتدیر پری طلعت‏لره اظهار- حال

سانما کیم، احباب حالیندان اولور غافل حبیب

آه، بیلمن نئیله‏ییم، قورتولماق اولماز قئیددن

من حریف- ساده دل، خوبان جمالی دلفریب

شمع قوءربی‏له تفاخور قیلما، ائی پروانه، کیم

خرمن- عؤمرون گؤیر برق- فنادان عنقریب

نولا آغلارسا فضولی رؤضه‏ی- کویین آنیب

لاجرم گریان اولور قیلغاج وطن یادین غریب

 

* * *

 

پایبند اولدوم سر- زوءلف- پریشانین گؤروب

نطقدن دوءشدوم لب- لعل- دور افشانین گؤروب

اودا یاخدیم شمع وش جانیم، باخیب روخسارینا

چرخه چکدیم دود- دل سرو- خورامانین گؤروب

گزدیرر هر یان گؤزوم اشک اوءزره باغریم پاره سین

خلعت- گوءلگون ایله رخش اوءزره جؤلانین گؤروب

بیر زامان کئچمز کی، دل تیغیندن اولماز چاک-چاک

آچیلیر هر دم توتولموش کؤنلوم احسانین گؤروب

کؤنلومو تنهالیق ائیلردی پریشان سینه‏ده

اولماسایدی جمع، هر یانیندا پئیکانین گؤروب

بند- زندان- غم و مؤحنتدن اولموشدوم خلاص

آه، کیم دوءشدوم یئنه، چاه- زنخدانین گؤروب

ائی فضولی، بونجا کیم توتدون نهان حال- دیلین

عاقبت فهم ائتدی ائل چاک- گریبانین گؤروب

 

* * *

 

غئیره ائیلر بی سبب مین التفات اول نوش لب

التفات ائتمز منه موطلق، نه‏دیر بیلمم سبب؟

جؤر اولور عادت غضب وقتی، نه عادتدیر بو کیم،

جؤرون آز ائیلر منه اول توءندخو قیلغاج غضب

نولا غمزه‏ن فکری دوءشدی‏سه دل- سوزانیمه

ظالمین گر اولسا آتش منزلی، اولماز عجب

دم به دم گر دوءشسه گؤزدن دوءرّ- اشکیم وجهی وار

یاش اوشاق‏لاردیر یئتیم، اونلاردا یوخ رسم- ادب

جؤری کؤنلومدور چکن، گؤزدور گؤرن روخسارینی

آللاّه، آللاّه، کام آلان کیمدیر، چکن کیمدیر تعب

یار بیداد ائیله‏مز عوشّاق فریاد ائتمه‏دن

هر نئجه روزی موقدّر اولسا، واجبدیر طلب

موطرب، آغلاتما سرودینله فضولی خسته‏نی

سئیل- اشکیندن ساقین، قوپمایا بونیاد- طرب

 

* * *

 

وصلین منه حیات وئریر، فرقتین ممات

«سبحان خالقی خلق الموت و الحیات[1]»

هجرانینا تحمّول ائدن وصلی‏نی بولور

«طوبی لمن یساعده الصّبر و الثبات[2]»

مهریندیر اقتناع- مقاصد وسیله‏سی

«ما شاء من اراد به الفوز و النّجاة[3]»

تؤکموش ریاض- طبعیمه باران- شؤقی‏نی

«من انزل المیاه و احیا به النّباة[4]»

حق آفرینشه سبب ائتدی وجودی‏نی

«اوجبت بالظهور ظهور المکوّنات[5]»

ایزد سریر- حوءسنه سنی قیلدی پادشاه

«اعلا کمال ذاتک فی احسن الصّفات[6]»

قیلدین ادای- نعت فضولی، تمام قیل

«کمّله بالسّلام و تمّمه بالصّلاة[7]»

 

* * *

 

یوءرو، یئتیر منه ائی سیم- اشک، بیداد ائت

گر آقچان ایله آلینمیش قول ایسَم آزاد ائت

ایتیرمه ایت‏لری آوازی‏نین، کؤنول، ذؤقین

یئتر قارا گئجه لر هرزه- هرزه فریاد ائت

خراب اولان کؤنول، ائی بوءت، سنین مقامیندیر

تغافول ائیله‏مه، بیر قاچ داش ایله آباد ائت

ائشیتمه‏دین‏می، کؤنول، عشق موشکل اولدوغونو

سنه بو موشکل ایشی کیم دئدی کی، بونیاد ائت؟!

خلاف- عادته چوخ اولما، ائی پری، مایل

یئتر فسون ایله تسخیر- آدمیزاد ائت

صبا، اسیرلری قصدین ائیله‏میش اول گوءل

بیزی هم اوندا اگر دوءشسه فورصتین، یاد ائت!

فضولی، ایستر ایسن ازدیاد- روتبه‏ی- فضل

دیار- روم گؤزَت، ترک- خاک- بغداد ائت!

 

* * *

 

عکس-روخسارین ایله اولدو موزیّن مرآت

بدن-مورده یه فئیض-نظرین وئردی حیات

بنزَدردیم قد-مؤزونینه فی الجومله اگر

جان ایچینده الف ائتسَیدی قبول-حرکات

خط بو مضمون ایله دیر طرف-زنخدانیندا

کی بو زندانین اسیرینه یوخ اومّید-نجات

کاکلین قیلدی موقرّر منه سرگشته لیگی

دئمه سین کیمسه کی وار گردیش-گردونه ثبات

غمزه پئیکانین ائدر عاشقه چشمین صدقه

اؤیله کیم مردوم-مؤمین وئره مؤحتاجه زکات

آفرین جؤوهر- مقبولینه کیم، عالمده

مومکون اولماز بو صفات ایله کی سن‏سن بیر ذات

ائی فضولی ورع و زؤهد ایله مؤعتاد اولدون

بیلمه دین حالی‏نی بیهوده کئچیردین اؤقات

 

* * *

 

ائی اسیر- دام غم، بیر گوشه‏ی- مئیخانه توت

توتما زؤهادین موخالف پندی‏نی، پئیمانه توت

دیشله‏دیم‏سه لعلین، ائی قانیم تؤکن، قهر ائیله مه

توت کی، قان ائتدیم، عدالت ائیله، قانی قانه توت

جیزگینیرکن باشینا شمع- روخوندن جانیمی

منع قیلما، آنی هم اول شمعه بیر پروانه توت

گر سنه افغانیمی بیهوده دئرسه مودّعی

اول سؤزه توتما قولاق، من چکدیگیم افغانه توت

توتمازام زنجیر- زولفون ترکین ائی ناصح، منی

خواه بیر عاقل خیال ائت، خواه بیر دیوانه توت

ائی اولوب سولطان، دئین دونیاده مندن غئیری یوخ

سن سنی بیر جوغد بیل، دونیانی بیر ویرانه توت

ائی فضولی، دهر زالی‏نین فریبیندن ساقین

اولما غافل، ار کیمی ترپن، ایشین مردانه توت



[1] ترجومه‏سی: پاک و موقدّسدیر او یارادان کی، دیریلیگی و اؤلومو یاراتمیشدیر.

[2] ترجومه‏سی: او آدام خوشبختدیر کی، متانت و صبر اونا کؤمک ائدیر.

[3] ترجومه‏سی: نه ایسترسه کیمی نظرده توتارسا نجات و موفّقیّت اونون واسطه سی‏له دیر.

[4] ترجومه‏سی: یاغیش یاغدیریب، بیتکی‏لری دیریلدن

[5] ترجومه‏سی: ظهورونلا وارلیغین ظهورونا سبب اولدون

[6] ترجومه‏سی: ذاتینین کمالی‏نی گؤزل صفت‏لرله یوءکسلتدی.

[7] ترجومه‏سی: سالام ایله اونو تامالا دوعا ایله بیتیر.


فقر موءلکی تخت و عالم ترکی افسردیر مانا                                                                                                           

شوءکر لله، دؤلت- باقی مویسّردیر مانا

 

زوءلف- روخساری خیالی‏له نه‏دیر حالین دئمه‏ن[1]

اؤیله‏یم کیم، گئجه و گوءندوز برابردیر مانا

 

حور و طوبی وصفین، ائی واعظ بو گوءن آز ائیله کیم،

همدم اول طوبی قیام و حور پئیکردیر مانا

 

آره‏دن، ائی شمع، چیخ بیر گوشه توت، کیم، بو گئجه

بزم بیر خورشید طلعتدن مونوّردیر مانا

 

وئردی باد- صوبح بیر خورشید طلعت موژده‏سین

شمع وش وه، کیم، بو دم اؤلمک موقرّردیر مانا

 

زاهدا، سن قیل توجّؤه گوشه‏ی- محرابه کیم

قبله‏ی- طاعت خم- ابروی- دلبردیر مانا

 

ائی فضولی، جمع اولور پئیوسته ائل نظّاره‏مه

عرصه‏ی- دشت- جنون صحرای محشردیر مانا

 

* * *

 

شربت- لعلین کی، دئرلر چشمه‏ی- حئیوان اونا                                                                                                     

اول وئریر جان دم به دم عوشّاقه و من جان اونا

 

اوخ‏لاریندان کیم، تیکن تک سانجیلیبدیر هر طرف

گوءلبونی‏دیر خم قدیم، هر غؤنچه بیر پئیکان اونا

 

خال و خط‏دیر بیلمن اول آیینه‏ی- روخسار اوءزه

یا گؤزومدن عکس سالمیش مردوم و موژگان اونا

 

توتما، ائی قان، دم به دم طوغیان ائدیب تن چاکی‏نی

قوی بو منظردن دمی نظّاره قیلسین جان اونا

 

بحره، لؤلؤ دیش‏لرین وصفین مگر، سؤیله‏ی صبا

کیم، قولاق توتموش صدف ایچره دوءر- غلطان اونا

 

سالدی خطّین ذؤقی‏نی دل جانه، قان‏لار اوددوروب

طفل تک کیم، اوخودارلار زجر ایله قورآن اونا

 

ائی فضولی، اول صنم افغانینا رحم ائیله‏مز

داشه بنزر باغری، تأثیر ائیله‏مز افغان اونا

 

* * *

 

هر زامان منظور بیر شوخ- ستمگردیر مانا

قاندا اولسام بیر بلا حقدن موقدّردیر مانا

 

اول خم- ابرویه قیلسام سجده هر ساعت، نولا

قبله ایله اول خم- ابرو برابردیر مانا

 

غم دئگیل، جسمیمده گر سنگ- ملامت زخمی وار

شحنه‏ی- بازار- سئودایم، بو زیوردیر مانا

 

گؤزده خون آلوده پئیکانین خیالی‏له خوشام

هر بیری، گویا کی، بیر برگ- گوءل- تردیر مانا

 

زخم‏لردن مین آغیز اچدی ادای- شوءکره کیم

هر اوخون بیر نعمت- غئیر- موکرّردیر مانا

 

عقل ارشادی‏له بولماق کام موءمکوندور، ولی

دام- راه اول حلقه‏ی- زوءلف- موعنبردیر مانا

 

اختر- بختیم وبالین گؤر کی، اول مهدن گلن

مهرلردیر اؤزگه‏یه، جؤر و جفالردیر مانا

 

ائی فضولی، منزل- مقصوده یئتسن، نه عجب

خدمت- پیر- موغان ارشادی رهبردیر مانا

 

* * *

 

منیم تک هیچ کیم زار و پریشان اولماسین یا رب!

اسیر- درد- عشق و داغ- هیجران اولماسین یا رب!

 

دمادم جؤورلردیر چکدیگیم بیرحم بوءتلردن

بو کافیرلر اسیری بیر موسلمان اولماسین یا رب!

 

گؤروب اندیشه-ی قتلیمده اول ماهی، بودور ویردیم

کی، بو اندیشه دن اول مه پشیمان اولماسین یا رب!

 

چیخارماق ائتسه لر تندن، چکیب پئیکانین اول سروین

چیخان اولسون دیل- مجروح، پئیکان اولماسین، یا رب!

 

جفا و جؤور ایله مؤعتادم اونلارسیز نولار حالیم

جفاسینه حد و جؤورونه پایان اولماسین یا رب!

 

فضولی بولدو گنج- عافیت مئیخانا کوءنجونده

موبارک موءلکدور، اول موءلک ویران اولماسین یا رب!

 

* * *

 

ائی ناوک- شؤقین سپر- سینه‏ی- احباب

زوءلفون خمی ارباب- وفا صئیدینه قولاّب

 

محرابده شکل- خم- ابروی- لطیفین

واجب بو جهتدن قامویا سجده‏ی- محراب

 

سوزیم دئر ایدیم شمع سانا ائیله‏یه رؤشن

نظّاره‏ی- روخسارینا یوخ شمعده هم تاب

 

خورشید- جمالیندان اول آی سالدی نقابین

صوءبح اولدو، دور ائی بخت، نه‏دیر مونجا شکرخواب؟

 

دوءن صوءبح یئتیردیم فلکه مؤج- سرشکیم

غرق ائتدی فلک اوءزره اولان انجومو گرداب

 

ساقی مگر اول لعل سؤزون دئر مئی- نابه

کیم دوءشدو ایاغینه، الین اؤپدو مئی- ناب

 

جمعیّت- اسبابه کؤنول وئرمه، فضولی

کیم، تفرقه‏دیر خاطره جمعیّت- اسباب

 

* * *

 

صوءبح چکمیش چرخه، چالمیش داشه تیغین آفتاب

ظاهر ائتمیش اول مه- دلاّکه عئین- انتساب

 

دم به دم تحریک- تیغیندن بولور باش‏لار صفا

اؤیله کیم، سو مؤج اوروب ظاهر قیلیر هر دم حوباب

 

هر سر- مویینده بیر باش اولسا موی- سر کیمی

کسسه وارین، تیغ- خونریزیندن ائتمه‏ن اجتناب

 

کشف- اسرار- ملامت جؤهر- تیغینده‏دیر

کیم، آلیر باش‏لارداکی سئودا جمالیندان نقاب

 

غوصّه‏سیندن باشیمین قیل کیمی اینجَلمیش تنیم

کیم، تنیم‏له تیغی اورتاسیندا باشیمدیر حجاب

 

تیغ- چاپوک سئیرینه آهوی- چین دئرسم نولا

سئیر قیلدیقجا تؤکر صحرای- چینه مشک- ناب

 

موی- ژولیده‏مله تیغیندن اومیدیم کسمزم

ائی فضولی، خالی اولماز برق- لامِعدن سحاب!

 

* * *

 

صوبح سالیب ماه روخوندن نقاب

چیخ کی، تماشایه چیخا آفتاب

 

رشته‏ی- جانیم یئتر ائت بیر گره

سالما سر- زوءلف- سمن‏سایه تاب

 

مست چیخیب، سالما نظر هر یانا

گؤرمه روا کیم، اولا عالم خراب

 

کسمه نظر جانب عوشّاقدن

ناله‏ی- دلسوزدان ائت اجتناب

 

شام‏لر انجوم ساییرام صوءبحه دک

ائی شب- هجرین منه روز- حساب

 

دوزخه گیرمز ستمیندن یانان

قابل- جنّت دئگیل اهل- عذاب

 

سالدی آیاقدان غم- عالم منی

وئر منه غم دفعینه، ساقی شراب

 

رحم قیل اوفتاده‏لرین حالینه

هیچ گرکمزمی سنه بیر ثواب؟

 

یار سوال ائتسه کی، حالین نه‏دیر؟

خسته فضولی، نه وئررسن جواب؟

 

* * *

 

غالبا بیر اهل- دل توپراغی‏دیر دوءرد- شراب

کیم، قیلیب حؤرمت، بنالر دوتموش اوءستونده حوباب

 

برق و باران سانما کیم، گؤردوکجه آه و اشکیمی

بیلمزم نه‏مدیر منیم، آغلار منه، یانار سحاب

 

ائی سوران حالیم، بو استغنا سوالیندن نه سود؛

حالیم ائیلرسن سوال، امّا ائشیتمزسن جواب

 

دشت- غمده خاک- قبریم اوءزره سرو- گردباد

چکسه باش، اول سرودن سو کسمه، ائی سئیل- شراب

 

یئتمه‏ییب وصلینه سن لئیلی وشین، بیر عؤمردور

من کیمی مجنون اولوب صحرایه دوءشموش آفتاب

 

اول بوءت ابروسین قویوب محرابه دؤندرمه‏ن اوءزوم

قوی منی، زاهد، مانا چوخ وئرمه تانری‏چون عذاب

 

نقد- عؤمرون بیر صنم عشقینده صرف ائتدین تمام

ائی فضولی، آه، اگر سندن سورولسا بو حساب!

 

* * *

 

قیلسا وصلین شامیمی صوءبحه برابر، یوخ عجب

رسمدیر فصل- بهار اولماق برابر روز و شب

 

گوءن کی، سایه‏ن دوءشدوگو یئردن دورار، بیر وجهی وار

گلسه عالیقدرلر، فقر اهلی دورماقدیر ادب

 

اولمادان مئیخانه‏ی- عشقینده مست- جام- ذؤق

دوءزمه‏دی بزم- فلکده زؤهره قانون- طرب

 

جنّت- وصلیندیر اول مقصد کی، ایمان اهلینه

قیلسا حق روزی جهنّم آتشی اولدور سبب

 

غالبا مقصد وصالیندیر کی، دوءن گوءن دورماییب

چرخ سرگردان گزر، بیلمز نه‏دیر رنج و طرب

 

بسته‏ی- زنجیر- زوءلفوندور نسیم- تر مزاج

تشنه‏ی- جام- وصالیندیر موحیط- خوشک لب

 

قیلما فئیض- نعمت- وصلین فضولی‏دن دریغ

یوخدور اؤزگه مقصدی، سندن سنی ائیلر طلب

 

* * *

 

سن اوءزوندن عالمی رؤشن قیلیب سالدین نقاب

یازی‏یا[2] سالسین بو گوءندن بؤیله نورین آفتاب

 

سن نه نور- پاکسن، ائی مظهر- صونع- الاه

کیم، آلیر شعم- روخوندن نور مهر و ماهتاب

 

عکس رویین سویا سالمیش سایه، زولفون توپراغا

عنبر ائتمیش توپراغین آدین، سویون اسمین گولاب

 

یئلده بولموش بوی- زولفون، سودا عکس- عارضین

کیم، یئلی باغرینا باسیب، سویا گؤز دیکمیش حوباب

 

لعل‏گون مئی‏دیر الینده ساغر- سیمین ایله

یا نگین- لعلدیر، رشک- لبیندن اولدو آب؟

 

کِلک- قودرت لؤح- سینه‏مده سنی قیلمیش رقم

ائیله‏ییب محبوب‏لر مجموعه‏سیندن انتخاب

 

ائی فضولی، هر عمل قیلسان خطادیر، غئیر- عشق

بودورور من بیلدیگیم، «والله اعلم بالصواب[3]»

 


[1] دئمه‏یین

[2] صحرایا

[3] ترجومه‏سی: دوغروسونو آللاّه داها یاخشی بیلر.

 



***

کمال- حوسن وئریبدیر شراب- ناب سانا

سانا حلالدیر، ائی موغبچه، شراب سانا

 

سنی ملک گؤره‏لی یازماز اولدو عشقی گوناه

ولی یازیلدی بو اوءزدن بسی ثواب سانا

 

لبین سوالینا وئرمز جواب عوشّاقین

سوال اولورسا بو سندن، نه‏دیر جواب سانا؟

 

جزا گوءنونده سورولماز خطالر ائیله‏دیگین

یئتر فغان ایله من وئردیگیم عذاب سانا

 

منی قراریم ایله قویماز اولدون، ائی گردون

یئری‏دیر آهیم ایله وئرسم انقلاب سانا

 

شوعاع- جؤهر- تیغیندن اومما رحم، ائی دل

ساقینما سو وئره، ائی تشنه، اول سراب سانا

 

فضولی، باشینا اول سرو سایه سالدی بو گوءن

علوّ- رفعت ایله یئتمز آفتاب سانا

 

 

*  *  *

 

رشته‏دیر جسمیم کی، دؤر- چرخ وئرمیش تاب اونا

مردوم- چشمیم دوءزر هر دم دوءر- سیراب اونا

 

سایه‏ی- زولفون شبستانیندادیر شمع- روخون

نئجه یئتسین قدر ایله خورشید- عالم‏تاب اونا؟

 

دوءرد- مئی تک غرقه‏ی- خونابه گؤردوم کؤنلومو

گؤر نه گلدی باشینا نئتدی شراب- ناب اونا

 

قامت- خم بیرله بیر اهل- کرامتدیر قاشین

داش اولور، البتّه، گر باش اگمه‏سه محراب اونا

 

چشمی‏نی اهل- نظر قصدینه تعیین ائیله‏ین

ناز و غمزه‏ندن موحیّا ائیله‏میش اسباب اونا

 

ترله‏میش روخسار ایله خوبلار آچارلار کؤنلومو

گؤر نه گوءلشن‏دیر کی، آتشدن وئررلر آب اونا

 

سلک- اهل- حاله چکمیش زاهدی اشک- ریا

مِس کیمی کیم، سیم قدرین بولدورور سیماب اونا

 

ائی فضولی، قالمامیش غؤغای- مجنوندان اثر

غالبا، افسانه‏ی- عشقین گتیرمیش خواب اونا

 

*  *  *

 

عشق اطوارین موسلّم ائیله‏دی گردون مانا

بونجا کیم، یئلدی- یوءگوردو، یئتمه‏دی مجنون مانا

 

قیلدی مندن رفع تکلیف- نمازی مستلیک

قالدی برحق نشئه‏ی- جام- مئی- گوءلگون مانا

 

باغبان، گر مئیل قیلمان سروینه، معذور توت

سرودن یئیرک گلیر اول قامت- مؤزون مانا

 

دوست‏لار، قان- یاش تؤکوب قیلدی منی روسوای- خلق

وه کی، دوشمن چیخدی آخیر دیده‏ی- پورخون مانا

 

اولمازام، هر قاندا کیم اولسام، گرفتار اولمادان

بیر بلادیر گؤز، بیر آفتدیر دل- محزون مانا

 

ائی فضولی ناوک- آهیمله آلدیم انتقام

دؤنه- دؤنه گرچی بیداد ائتدی چرخ- دون مانا

  

 *  *  *

 

غم دیاریندا اجل پئیکی گوذار ائتمز مانا

یوخ سانیب واریم مگر کیم، اعتبار ائتمز مانا

 

یار جؤر ائتمز مانا، اغیار تعلیم ائتمه‏دن

بالله، اغیار ائیله‏ین احسانی یار ائتمز مانا

 

داغیدیر هر لحظه رخت- عئیشیمی آهیم یئلی

قانسی ناحق ظوءلمدور کیم، روزگار ائتمز مانا

 

عشق ذؤقی‏له خوشام، ترک- نصیحت قیل، رفیق

من کی، تریاکی مزاجم، زهر کار ائتمز مانا

 

چرخدن آشورمادان یادینله آه- آتشین

غدر ائدیب گردون شرردن زر نثار ائتمز مانا

 

نقد- جان تاراج- غمدن ساخلاماق دوءشواردیر

عشق تا سنگ- ملامتدن حصار ائتمز مانا

 

یاد- لعلین‏له فضولی گؤزله‏ییب راه- عدم

وار بیر تدبیری، امّا آشکار ائتمز مانا

 

  *  *  *

 

جانیمین جؤهری اول لعل- گوءهرباره فدا

عؤمرومون حاصلی اول شیوه‏ی- رفتاره فدا

 

درد چکمیش باشیم اول خال- سیَه قوربانی

تاب گؤرموش تنیم اول طورّه‏ی- طرّاره فدا

 

گؤزلریمدن ساچیلان قطره‏ی- اشکیم گوءهری

لب‏لریندن تؤکولن لؤلؤی- شهواره فدا

 

چاک سینه‏مده اولان قانلی جگر پاره‏لری

مست چشمینده اولان غمزه‏ی- خونخواره فدا

 

پاره- پاره دل- مجروح- پریشانیمدان

سر- کویینده اولان هر ایته بیر پاره فدا

 

جان و دل قئیدی‏نی چکمکدن اؤزوم قورتاردیم

جانی جانانه‏یه ائتدیم، دلی دلداره فدا

 

ائی فضولی، نولا گر ساخلار ایسم جانی عزیز

وقت اولا کیم، اولا اول شوخ- ستمکاره فدا

  

 *  *  *

 

غمدن اؤلدوم، دئمه‏دیم حال- دل- زار سانا

ائی گوءل- تازه، روا گؤرمه‏دیم آزار سانا

 

ایچ مئی- ناب کی، باغریمدان ائدر جومله کباب

آتش- عشق ایله عوشّاق- جگرخوار سانا

 

مئی- گوءلگونده دئگیل نرگس- مستین عکسی

قدح اولموش، گؤز آچیب، عاشق- دیدار سانا

 

عارضین گوءل- گوءل ائدیبدیر مئی- گوءلگون تابی

وه کی، بیر گوءلدن آچیلمیش نئچه گوءلزار سانا

 

باغه سئیر ائت بو روءخ- لعل ایله کیم، غؤنچه و گوءل

گؤستره خون- دل و دیده‏ی- خونبار سانا

 

دئر ایدیم قامتینه سرو، ولی اؤزگه ایمیش

حرکات و روش و شیوه و رفتار سانا

 

اگیلیب طرف- بناگوشینه، درد- دلیمی

یا او تاغین دئیه، یا طورّه‏ی- دستار سانا

 

من گرفتارینم و فتنه‏دن اولمان آزاد

هیچ کیم اولماسین، ائی شوخ، گرفتار سانا

 

لعل- نابین هوسی باغریمی قان ائیله‏دیگین

آه کیم، قانلی یاشیم قیلمادی اظهار سانا

 

ائی فضولی، فلکین وار سنینله نظری

کیم، غم و محنتی‏نی وئردی نه کیم وار سانا

 

 *  *  *

 

غمزه‏سین سئودین، کؤنول، جانین گرَکمزمی سانا؟

تیغه اوردون، جسم- عوریانین گرکمزمی سانا؟

 

آتشین آهیمله ائیلرسن منه تکلیف- باغ

باغبان، گوءلبرگ- خندانین گرکمزمی سانا؟

 

یئله وئرمه داغیدیب هر یان، آیاقلاردان گؤتور

ائی پری، زوءلف- پریشانین، گرکمزمی سانا

 

ائی کمان ابرو، رقیبه وئرمه غمزه‏ندن نصیب

اوخ آتارسان داشه، پئیکانین گرکمزمی سانا؟

 

یاندیریب جانیم جاهانسوز ائتمه برق- آهیمی

آسمان، خورشید- رخشانین گرکمزمی سانا؟

 

کوءفر- زولفوندن منی منع ائیله‏مک لایق‏می‏دیر

صوفی، انصاف ایله ایمانین گرکمزمی سانا؟

 

توتالیم کیم، اشک سئیلابینه یوخدور اعتبار

ائی فضولی، چشم- گریانین گرکمزمی سانا؟

 

*  *  *

 

گرچی، ائی دل، یار اوءچون اوءز وئردی یوءز محنت سانا                                                                                           

ذرّه‏جه قطع- محبّت ائتمه‏دین، رحمت سانا

 

 

ساخلاما نقد- غمی عشقینی ائی جان ظاهر ائت

کیم، وئریم حبس- بدندن چیخماغا روخصت سانا

 

چاره‏ی- بهبودیمی سوردوم موعالجدن، دئدی:

درد، درد- عشقدیر، مومکون دئگیل صحّت سانا

 

توتارام یارین قیامتده، حبیبیم دامنین

مست‏سن غفلت شرابیندان، بو گوءن مؤهلت سانا

 

عشق اهلین آتش- هجرانه ائیلرسن کباب

دؤنه- دؤنه امتحان ائتدیم، بودور عادت سانا

 

اینجیدیر ناله‏م سنی، وه نولا گر بیر تیغ ایله

چشم- جلاّدین ائده احسان منه، منّت سانا

 

سنده دوءن گؤردوم، فضولی، مئیل- محراب و نماز

ترک- عشق ائتمک‏می ایسترسن، نه‏دیر نیّت سانا؟

 

*  *  *

 

ائی بی وفا کی عادت اولوبدور جفا سانا

بالله جفادیر، اولما، دئمک بی‏وفا سانا

 

گه ناز و گه کیریشمه و گه عشوه‏دیر ایشین

جانین سئون‏لر اولماسا یئی آشنا سانا

 

مین جان اولایدی کاش من- دلشکسته‏ده

تا هر بیری‏له بیر گز اولایدیم فدا سانا

 

عشقینده موبتلالیغیمی عئیب ائدن سانیر

کیم، اولماق اختیار ایله‏دیر موبتلا سانا

 

ائی دل کی، هجره دو˚یماییب (1) ایسترسن اول مهی

شوءکر ائت بو حاله یوخسا گلر بیر بلا سانا

 

ائی گوءل، غمینده اشک روخ- زردیم ائتدی آل

بیلدیردی اولا صورت- حالیم صبا سانا

 

دوءشمز چو شاه قوءربی فضولی گدالره

اول شاهدن التفات نه نسبت مانا، سانا

 

*  *  *

 

شب کی، مفتاح- مه- نؤ اولا گنجینه گوشا

قیلا پئیمانه‏ی- گردونی جواهرپئیما

 

گیزله‏ییب چشمه‏ی- خورشید سویون کوزه‏ی- چرخ

قطره- قطره قیلا انجوم رشحاتین (2) پئیدا

 

لاله‏رنگ اولا شفقدن فلک- مینا فام

دیشره سالمیش کیمی عکس- مئی- گوءلگون مینا

 

مه- نؤ جامی‏نی دؤره گتیره ساقی- دهر

انجوم- چرخه سالا نشئه‏ی- تأثیر- هوا

 

من هم اول روحفزا راهی (3) تؤکم ساغره کیم

نخل- همّت رشحاتیندان آلا نشو و نوما

 

توتار اولسام، نه عجب، مئی اتگین دوءرد صفت

ائیله‏ییبدیر نئجه توپراغی بو اکسیر طلا

 

جام دؤرینده، فضولی، اوخودوم مئی وصفین

آتش- خرمن- غم، آب- حیات- حوکما

 

 


(1)دؤزمه‏ییب

(۲) دامجی‏لار

(۳)شرابی

 

*  *  *

 

یا من احاط علمک الاشیاء کلّها (۲)

نه ابتدا سنه متصوّر، نه انتها

 

کیم وئرسه جان یولوندا، بولور خاک- مقدمین

گویا کی، خاک- راهینه‏دیر نقد- جان بها

 

سن‏سن قیلان مظاهر- اومّید و بیم ائدیب

موسایی علم گنجی، عصاسینی اژدها

 

سندن بولوبدور احم- مرسل مقام- قوءرب

تحسین- «یا» و «سین» ایله تشریف- «طا» و «ها»

 

یعقوبده نشانه‏ی- شؤقین غم و الم

یوسفده نشئه‏ی- نظرین بهجت و بها

 

بولمازدی، قهرین آچماسا خان- سیاستین

«هل من مزید(۳)» لؤقمه‏سینه دوزخ اشتها

 

یا رب، بلای- قئیده فضولی اسیردیر

اول بی دلی بو دام- کدورتدن ائت رها

 

*  *  *

 

یا رب، همیشه لوءطفونو ائت رهنما مانا

گؤسترمه اول طریقی کی، گئتمز سانا، مانا

 

قطع ائیله آشنالیغیم اوندان کی، غئیردیر

آنجاق اؤز آشنالرین ائت آشنا مانا

 

بیر یولدا ثابت ائت قدم- اعتباریمی

کیم، رهبر- شریعت اولا موقتدا مانا

 

یوخ منده بیر عمل سنه شایسته، آه اگر

اعمالیمه گؤره وئره عدلین جزا مانا

 

خؤف- خطاده موضطربم، وار اومید کیم

لوطفون وئره بشارت- عفو و عطا مانا

 

من بیلمزم منه گرَگین، سن حکیم‏سن

منع ائیله، وئرمه، هر نه گرَکمز سانا، مانا

 

اولدور منه موراد کی، اولدور سنه موراد

حاشا کی، سندن اؤزگه اولا مودّعا مانا

 

حبس- هواده قویما فضولی صفت اسیر

یا رب، هدایت ائیله طریق- فنا مانا

 

 *  *  *

 

زهی، ذاتین نهان و اول نهاندان ماسوا پئیدا

بحار- صونعونه امواج پئیدا، قعر ناپئیدا

 

بولند و پست- عالم شاهد- فئیض- وجودوندور

دئگیل بیهوده اولماق یوخ ایکن عرض و سما پئیدا

 

کمال- قودرتین اظهار- حکمت قیلماغا ائتمیش

غوبار- تیره‏دن آیینه‏ی- گیتی‏نوما پئیدا

 

دمادم عکس آلیر مرآت- عالم قهر و لوءطفوندن

اونونچون گه کدورت ظاهر ائیلر، گه صفا پئیدا

 

گهی توپراغه ائیلر حکمتین مین مه‏لقا پنهان

گهی صونعون قیلیر توپراقدن مین مه‏لقا پئیدا

 

جاهان اهلینه اسرار- علمین قالمایا مخفی

قیلیبدیر حکمتین کوفّار ایچینده انبیا پئیدا

 

نشان- شفقتیندیر کیم، اولور اظهار- حمدین‏چون

فضولی تیره طبعیندن کلام- جان‏فزا پئیدا

 

*  *  *

 

اشرقت من فلک البهجتِ شمسٌ و بِها

ملأ العالمَ نوراً و سروراً و بها (۴)

 

چیخدی بیر گوءن کی، ضیاسیندا تمامیّ رُسُل

اولدو محو اؤیله کی، خورشید شوعاعینده سها

 

اولدو بازار- جاهان رؤنقی بیر دورّ- یئتیم

کی، دئگیل ایکی جاهان حاصلی اول دورّه بها

 

روتبه‏ی- حکمت- معراج- کمالینه گؤره

حوکَما فرقه‏ی- دون، فلسفه جمع- سوفَها

 

مونهی- معرفتی حال دیلی‏له دایم

قیلیر اهل- حقه اسرار- حقیقت انها

 

نئجه تقریر ائده‏یین وصفی‏نی بیر شاهین کیم

اونا وصّاف اولا «یاسین» و موعرِّف «طاها»

 

ائی فضولی، ره- شرعی‏نی توت اول راهبرین

بو طریق ایله ضلالتدن اؤزون ائیله رها

 

*  *  *

 

ائی اولوب معراج بورهان- علوّ- شان سانا

یئره ائنمیش گؤیدن استقبال ائدیب فورقان سانا

 

حئین- دعوای- نبوّت مودّعی الزامینه

جاهل ایکن ائل، کمال- علم بس بورهان سانا

 

کِلک- حؤکمون چکدی حرف- شاعر- ادیانه خط

حؤکم اثبات ائتدی نفی- شاعر- ادیان سانا

 

باقی- مؤعجز نه حاجت امر- حق اثباتینه

عالم ایچره مؤعجز- باقی یئتر قورآن سانا

 

وصف جبریل- امین ائتمیش قبول- خدمتین

سرّ- حق کفینه آیت‏له یئتیب فرمان سانا

 

سن‏سن اول خاتم کی، دفع ائتمیش تمام- حاکمی

خاتم- حؤکم- رسالت تاپشیریب دؤران سانا

 

اول قدر ذؤق- شفاعت جؤهر- ذاتیندادیر

کیم، گلیر عرض- خطا معنی‏ده بیر احسان سانا

 

ماه- نؤدور، یوخسا سن ائتدیکده سئیر- آسمان

قالدیریب بارماق گتیرمیش آسمان ایمان سانا

 

یا نبی، لوطفون فضولی‏دن کم ائتمه اول زامان

کیم، اولور تسلیم مفتاح- در- غوفران سانا

 

*  *  *

 

کارگر دوءشمز خدنگ- طعنه‏ی- دوشمن مانا

کثرت- پئیکانین ائتمیشدیر دمیردن تن مانا

 

ایمنم سنگ- ملامتدن کیم، آلیب چهره‏می

اولدو زنجیر- جنون بیر قلعه‏ی- آهن مانا

 

اوندانام روسوا کیف سئیلاب- سرشکیم چاک ائدر

زخم- تیغین قانی گئیدیردیکجه پیراهن مانا

 

دم به دم شمع- جمالیندان مونوّر اولماسا

ائی گؤزوم نوری، گرَکمز دیده‏ی- رؤشن مانا

 

هیچ مسکنده قراریم یوخدورور اول ذؤقدن

کیم، قاچان خاک- سر- کویین اولا مسکن مانا

 

باشدا بیر سرو- صنوبر وصلی‏نین سئوداسی وار

سود قیلماز باغبان، نظّاره‏ی- گولشن مانا

 

ائی فضولی، اودلارا یانسین بساط- سلطنت

یئیدیر اوندان، حق بیلیر، بیر گوشه‏ی- گولخن مانا

 

*  *  *

 

ائی ملک سیما کی، سندن اؤزگه حئیراندیر سانا

حق بیلیر، انسان دئمز هر کیم کی، انساندیر سانا

 

وئرمه‏ین جانین سنه، بیلمز حیات- جاودان

زنده‏ی- جاوید اونا دئرلر کی، قورباندیر سانا

 

عالمی پروانه‏ی- شمع- جمالین قیلدی عشق

جان- عالمسن، فدا هر لحظه مین جاندیر سانا

 

عاشقه شؤقون‏له جان وئرمک ایکن موشکول دئگیل

چون مسیح- وقت‏سن، جان وئرمک آساندیر سانا

 

چیخما یاریم گئجه‏لر، اغیار طعنیندن ساقین

سن مه- اؤج- ملاحت‏سن بو نؤقصاندیر سانا

 

پادشاهیم، ظوءلم ائدیب عاشق سانا ظالم دئمیش

خوبرولاردان یامان گلمز، بو بؤهتاندیر سانا

 

ائی فضولی، خوبرولاردان تغافولدور یامان

گر جفا هم گلسه اونلاردان، بیر احساندیر سانا

 

*  *  * 

 

جام ایچره مئی کی، دایره سالمیش حوباب اونا

آیینه‏دیر کی، عکس سالیر آفتاب اونا

 

زاهد سوال ائدرسه کی، مئیدن نه‏دیر موراد؟

بیزده صفادیر، اوندا کدورت، - جواب اونا

 

قان- یاش تؤکوب یانیندا دؤنر آتشین کباب

معشوقه بنزر آتش و عاشق کباب اونا

 

ائیلر کؤنولده اشک خطین شؤقونو فزون

اوددان چیخار بوخار، ساچیلدیقجا آب اونا

 

چشمین مریضی اولدو کؤنول، لعلینی یئتیر

رنج- خوماره دوءشدو، دوادیر شراب اونا

 

تکلیف- جنّت ائیله‏مه کویینده کؤنلومه

چون جنّت اهلی‏دیر، نه وئریرسن عذاب اونا؟

 

مسدوددور فضولیه مئیخانه‏لر یولو

یا رب، هدایت ائیله طریق- صواب اونا

 

*  *  *

 

دوستوم، عالم سنین‏چین گر اولور دوشمن مانا

غم دئگیل، زیرا یئترسن دوست آنجاق سن مانا

 

عشقه سالدیم من منی، پند آلماییب بیر دوستدن

هیچ دوشمن ائیله‏مز اونو کی ائتدیم من مانا

 

جان و تن اولدوقجا، مندن درد و داغ اکسیک دئگیل

چیخسا جان، خاک اولسا تن، نه جان گرک، نه تن مانا

 

وصل قدرین بیلمه‏دیم هجران بلاسین چکمه‏دن

ظولمت- هجر ائتدی چوخ موبهم ایشی رؤشن مانا

 

دود و اخگردیر مانا سرو ایله گوءل، ائی باغبان

نئیلرم من گوءلشنی، گوءلشن سانا، گوءلخن مانا

 

غمزه تیغین چکدی اول مه، اولما غافل، ائی کؤنول

کیم، موقرّردیر بو گوءن اؤلمک سانا، شیون مانا

 

ائی فضولی، چیخدی جان، چیخمان طریق- عشقدن

رهگوذار- اهل- عشق اوءزره قیلین مدفن مانا

 

 

قایناق: دده قورقود کتابخاناسی

 

 

شنبه 26 دی 1394
بؤلوملر : فضولی,