آیریلیق

گئجه‌لر فیکریندن یاتا بیلمــیره‌م

بۇ فیکری باشێمدان آتا بیلمیره‌م

نئینه‌ییم کی سنه چاتا بیلمیره‌م

آیرێلێق - آیرێلێق آمـــان آیرێلێق

هر بیر درددن اوْلار یامـان آیرێلێق

اۇزۇندور هیجریندن قارا گئجه‌لر

بیلمیره‌م من گئدیم هارا گئجه‌لر

وۇروبــــدور قلبیمه یارا گئجه‌لـر

آیرێلێق - آیرێلێق آمـــان آیرێلێق

هر بیر درددن اولار یامـــان آیرێلێق

یادیما دوشنده آلا گوزلرین

گویده اولدوزلاردان آلام خبرین

نئیله ییم کسیبدیر مندن نظرین

آیریلیق، آیریلیق ، آمان آیریلیق

هر بیر درددن اولار یامان آیریلیق

آیریلیق دردینی چکمه ین بیلمز

یاردان آیری دوشن گوز یاشین سیلمز

دئییرلر اینتظار خسته سی اولمز

آیریلیق، آیریلیق ، آمان آیریلیق

هر بیر درددن اولار یامان آیریلیق

نئجه کی ائلیمدن آیری دوشندن

سورار بیربیرینی گوروب بیلندن

حسرتله سیزلار یار داییم بو غمدن

آیریلیق، آیریلیق ، آمان آیریلیق

هر بیر درددن اولار یامان آیریلیق

ایل لردی اوزاقام آرخام ائلیم دن

بلبلم دوشموشم آیری گولوم دن

جور ایله آییریب شیرین دلیم دن

آیریلیق، آیریلیق ، آمان آیریلیق

هر بیر درددن اولار یامان آیریلیق

اوولوبدور بیگانه یاریم_ یولداشیم

غریبه ساییلیر سئوگیم – سیرداشیم

بوجاوان چاقیمدا آغاریب باشیم

آیریلیق، آیریلیق ، آمان آیریلیق

هر بیر درددن اولار یامان آیریلیق

منی آغلاداندان گولوش ایسته رم

آیری دوشنیمله گوروش ایسته رم

حصاری ییخماقا یوروش ایسته رم

آیریلیق، آیریلیق ، آمان آیریلیق

هر بیر درددن اولار یامان آیریلیق

سئوگیلیک اولوبدور شانی فرهادین

سئوگی سی هاردادیر ،هانی فرهادین

دییه ره ک چیخاجاق جانی فرهادین

آیریلیق، آیریلیق ، آمان آیریلیق

هر بیر درددن اولار یامان آیریلیق

(فرهاد ابراهیمی)

استاد حبیب ساهر، در اردیبهشت ماه ۱۲۸۲ شمسی در شهر ترک به دنیاآمد و کودکی خردسال بود که همراه با پدر و مادرش به تبریزرفت.درس و مکتب را با قرآن آغاز کرد. سپس کتابهای قدیمی مکتبخانه ها را یکی پس از دیگری تمام کرد. بعد به مدرسه دولتی رفت و دیپلم گرفت. به شغل معلمی روی آورد و اول بار در شهرها و روستاهای کردستان به تدریس پرداخت. سپس رخت سفر بربست و به استانبول رفت. او که زبان فرانسه را قبلا خوب یاد گرفته بود، برای ادامه تحصیل مشکلی نداشت. لذا وارد دانشگاه شد و درسال ۱۳۰۴ در ۲۲ سالگی لیسانس جغرافیا گرفت و به ایران برگشت و شغل معلمی را این بار به صورت رسمی پی گرفت و در شهرهای مختلف به تدریس پرداخت. بدین سان دوران چهل ساله معلمی و آفرینش ادبی او آغاز شد.با آن که معلم جغرافیا بود، اما به گفته شاگردانش قسمت های پایانی ساعات درس او به ادبیات ختم می شد، آن هم شعر و بالاخص شعر ترکی. ساهر، شاعر و داستان نویسی توانا بود. از او آثاری به سه زبان ترکی، فارسی و فرانسوی منتشر شده است.اشعار نوی او همزمان با ظهور نیما یوشیج در شعر فارسی، و با تاثیر گرفتن از موج شعر نوی عثمانی که خود متاثر از جریان نو پردازی در شعر فرانسه بود سروده شده. هم زمان با میرزا تقی خان رفعت و قبل از ظهور نیما، ساهر شعر نو فارسی سرود و سبک جدیدی را در شعر ترکی بنیان گذاشت و عنوان «پدر شعر نو ترکی ایران » را از آن خود کرد. اکنون در دانشکده های ادبیات ترکیه و جمهوری آذربایجان ، دانشجویان دوره های عالی ادبیات ترکی ، برای فارغ التحصیل شدن ، باید در کنار سایر دروس خود، درسی سه واحدی به نام «ساهر شناسلیق » را هم بگذرانند. ظرایف ادبی اشعار ترکی ساهر، همچون «حیدربابایا سلام » شهریار، آن چنان گسترده و غنی است ، که تاکنون قریب ۶ موضوع پایان نامه دوره دکترا و کارشناسی ارشد را به خود اختصاص داده است . وی ، جزء آخر قرآن کریم ، بخشی از غزلیات حافظ، شصت رباعی اصیل و ناب از خیام ، گلستان سعدی و بسیاری آثار دیگر را به صورت منظوم به زبان ترکی معاصر ترجمه کرده است . ساهر به معنای واقعی کلمه شاعری است میهن پرست و مردم دوست. از آثار ساهر که تعداد آنها بالغ بر۳۰ جلد می شود، می توان به مجموعه اشعار سایه ها، خوشه ها، شقایق ، کتاب شعر ساهر (۱و۲)، میوه گس(مجموعه داستان) و نمونه هایی از نظم و نثر ترکی به زبان فارسی و سه مجموعه شعر کؤشن، لیریک شعرلر و سحر ایشیقلا نیر به زبان ترکی اشاره کرد.عمده آثار استاد ساهر به ترکى است که در مطبوعات مختلف به چاپ رسیده است. همچنین بعد از پیروزى انقلاب اسلامى٫ به سبب آزادى که انقلاب براى آثار محلى به ارمغان آورده بود٫ استاد واپسین سالهاى عمر خود را عمدتا به انتشار دو سه جلد اثر ماندگار ترکى و نیز همکارى با نشریات ترکى اختصاص داده بود. از جمله آنها میتوان بیش از ٢٠٠ شعر٫ مقاله٫ داستان و خاطره در نشریات ترکى بعد از پیروزى انقلاب اسلامى همچون وارلیق٫ آزادلیق٫ یئنى یول٫ انقلاب یولوندا و .... اشاره کرد.از ساهر در مطبوعات فارسی تنها با امضای ساهر (ساهر حبیب ساهر، میر حبیب ساهر، ساهر تبریزی) و در مطبوعات ترکی با امضاهای ساهر، اولکر، لاادری، آیدنی، آقجانابلی و سرخابلی، مقالات، اشعارو نوشته هایی به چاپ رسیده است.ساهر در ۲۴ آذر ۱۳۶۴، در تهران در گذشت و آرامگاه وی در بهشت زهرای تهران واقع شده است.

بیزیم تورکو شیرین دیل دیر 



ساهیرین تورکجه یازیلان شعرلریندن بیر اورنک:

بی‌نهایت بو گؤیون آلتیندا
بیزه بیر قبّه‌ی فیروزه ده یوخ!
یانار افلاکده مینلرجه چیراق،
بیزه بیر شمع، بیر آویزه ده یوخ! 

بو قدر اولدوز آراسیندا بیزه
یئددی گؤیلرده بیر اولدوز یوخوموش!
بؤلدولر قوشلاری عالمده مگر،
بیزه ده چاتدی او آغلار بایقوش؟!

قووالارکن منی هر گون محنت
قاپیمی دؤگمه‌ده‌دیر هر گئجه غم.
هامی آزاده ائلین شاعری وار
من اسیر ائللرین آه! شاعری‌یم.