رامیز محمدعلی اوغلو علیف (به ترکی آذربایجانی: Ramiz Məmmədəli oğlu Əliyev) با نام هنری روشن (به ترکی آذربایجانی: Rövşən) (۱۵ دسامبر ۱۹۴۶ - ) شاعر، نویسنده و مترجمآذربایجانی است. وی در سال ۱۹۶۹ از دانشکده زبان‌شناسی دانشگاه دولتی آذربایجان فارغ‌التحصیل شده و در سال ۱۹۷۸ دورهٔ فیلم‌سازی را در مسکو گذراند.

آثـــــــــار:

• بیر یاغیشلی نغمه - باکو - ۱۹۷۰
• گؤی اوزو داش ساخلاماز - باکو - ۱۹۸۷
• کپنک قانادلاری - باکو - ۱۹۹۹
• گدک بیز اولمایان یره - باکو - ۲۰۰۶
• نفس، کیتابلار کیتابی - باکو - ۲۰۰۶
• گؤی اوزو داش ساخلاماز - تبریز - ۲۰۰۷
• نفس، کیتابلار کیتابی - آنکارا - ۲۰۰۸
• یاغیشلی نغمه - تهران - ۲۰۰۸
• سوگی مکتوبی کیمی - باکو - ۲۰۰۹
• یاغیش یویور گون قورودور - تهران - ۲۰۱۱

سید محمدحسین بهجت تبریزی

 (زاده ۱۲۸۵ - درگذشته ۱۳۶۷) متخلص به شهریار (پیش از آن بهجت) شاعر ایرانی اهل آذربایجان بود که به زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی شعر سروده است.^[۱] وی در تبریز به‌دنیا آمد و بنا به وصیتش در مقبرةالشعرای همین شهر به خاک سپرده شد. در ایران روز درگذشت این شاعر معاصر را «روز شعر و ادب فارسی» نام‌گذاری کرده‌اند.

مهم‌ترین اثر شهریار منظومه حیدربابایه سلام (سلام به حیدربابا) است که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های روستا یاد کرده‌است. این مجموعه در میان اشعار مدرن قرار گرفته و به بیش از ۸۰ زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده است.^[۲]

شهریار در سرودن انواع گونه‌های شعر فارسی -مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی- نیز تبحر داشته‌است. اما بیشتر از دیگر گونه‌ها در غزل شهره بود و از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد. شهریار نسبت به علی بن ابی‌طالب ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری نسبت به حافظ داشته‌است.

مجموعه تلویزیونی شهریار که به کارگردانی کمال تبریزی در سال ۱۳۸۴ ساخته شده و در آن جلوه‌هایی از زندگی این شاعر به تصویر کشیده شده‌است، در سال ۱۳۸۶ از طریق شبکه دوم سیما به نمایش درآمد و از جانب مردم مورد استقبال فراوان قرار گرفت

استاد حبیب ساهر، در اردیبهشت ماه ۱۲۸۲ شمسی در شهر ترک به دنیاآمد و کودکی خردسال بود که همراه با پدر و مادرش به تبریزرفت.درس و مکتب را با قرآن آغاز کرد. سپس کتابهای قدیمی مکتبخانه ها را یکی پس از دیگری تمام کرد. بعد به مدرسه دولتی رفت و دیپلم گرفت. به شغل معلمی روی آورد و اول بار در شهرها و روستاهای کردستان به تدریس پرداخت. سپس رخت سفر بربست و به استانبول رفت. او که زبان فرانسه را قبلا خوب یاد گرفته بود، برای ادامه تحصیل مشکلی نداشت. لذا وارد دانشگاه شد و درسال ۱۳۰۴ در ۲۲ سالگی لیسانس جغرافیا گرفت و به ایران برگشت و شغل معلمی را این بار به صورت رسمی پی گرفت و در شهرهای مختلف به تدریس پرداخت. بدین سان دوران چهل ساله معلمی و آفرینش ادبی او آغاز شد.با آن که معلم جغرافیا بود، اما به گفته شاگردانش قسمت های پایانی ساعات درس او به ادبیات ختم می شد، آن هم شعر و بالاخص شعر ترکی. ساهر، شاعر و داستان نویسی توانا بود. از او آثاری به سه زبان ترکی، فارسی و فرانسوی منتشر شده است.اشعار نوی او همزمان با ظهور نیما یوشیج در شعر فارسی، و با تاثیر گرفتن از موج شعر نوی عثمانی که خود متاثر از جریان نو پردازی در شعر فرانسه بود سروده شده. هم زمان با میرزا تقی خان رفعت و قبل از ظهور نیما، ساهر شعر نو فارسی سرود و سبک جدیدی را در شعر ترکی بنیان گذاشت و عنوان «پدر شعر نو ترکی ایران » را از آن خود کرد. اکنون در دانشکده های ادبیات ترکیه و جمهوری آذربایجان ، دانشجویان دوره های عالی ادبیات ترکی ، برای فارغ التحصیل شدن ، باید در کنار سایر دروس خود، درسی سه واحدی به نام «ساهر شناسلیق » را هم بگذرانند. ظرایف ادبی اشعار ترکی ساهر، همچون «حیدربابایا سلام » شهریار، آن چنان گسترده و غنی است ، که تاکنون قریب ۶ موضوع پایان نامه دوره دکترا و کارشناسی ارشد را به خود اختصاص داده است . وی ، جزء آخر قرآن کریم ، بخشی از غزلیات حافظ، شصت رباعی اصیل و ناب از خیام ، گلستان سعدی و بسیاری آثار دیگر را به صورت منظوم به زبان ترکی معاصر ترجمه کرده است . ساهر به معنای واقعی کلمه شاعری است میهن پرست و مردم دوست. از آثار ساهر که تعداد آنها بالغ بر۳۰ جلد می شود، می توان به مجموعه اشعار سایه ها، خوشه ها، شقایق ، کتاب شعر ساهر (۱و۲)، میوه گس(مجموعه داستان) و نمونه هایی از نظم و نثر ترکی به زبان فارسی و سه مجموعه شعر کؤشن، لیریک شعرلر و سحر ایشیقلا نیر به زبان ترکی اشاره کرد.عمده آثار استاد ساهر به ترکى است که در مطبوعات مختلف به چاپ رسیده است. همچنین بعد از پیروزى انقلاب اسلامى٫ به سبب آزادى که انقلاب براى آثار محلى به ارمغان آورده بود٫ استاد واپسین سالهاى عمر خود را عمدتا به انتشار دو سه جلد اثر ماندگار ترکى و نیز همکارى با نشریات ترکى اختصاص داده بود. از جمله آنها میتوان بیش از ٢٠٠ شعر٫ مقاله٫ داستان و خاطره در نشریات ترکى بعد از پیروزى انقلاب اسلامى همچون وارلیق٫ آزادلیق٫ یئنى یول٫ انقلاب یولوندا و .... اشاره کرد.از ساهر در مطبوعات فارسی تنها با امضای ساهر (ساهر حبیب ساهر، میر حبیب ساهر، ساهر تبریزی) و در مطبوعات ترکی با امضاهای ساهر، اولکر، لاادری، آیدنی، آقجانابلی و سرخابلی، مقالات، اشعارو نوشته هایی به چاپ رسیده است.ساهر در ۲۴ آذر ۱۳۶۴، در تهران در گذشت و آرامگاه وی در بهشت زهرای تهران واقع شده است.

بیزیم تورکو شیرین دیل دیر 



ساهیرین تورکجه یازیلان شعرلریندن بیر اورنک:

بی‌نهایت بو گؤیون آلتیندا
بیزه بیر قبّه‌ی فیروزه ده یوخ!
یانار افلاکده مینلرجه چیراق،
بیزه بیر شمع، بیر آویزه ده یوخ! 

بو قدر اولدوز آراسیندا بیزه
یئددی گؤیلرده بیر اولدوز یوخوموش!
بؤلدولر قوشلاری عالمده مگر،
بیزه ده چاتدی او آغلار بایقوش؟!

قووالارکن منی هر گون محنت
قاپیمی دؤگمه‌ده‌دیر هر گئجه غم.
هامی آزاده ائلین شاعری وار
من اسیر ائللرین آه! شاعری‌یم.

یوردداشیم  شاعیرجعفر قره پورون (موغانلی سرمد)" سئویملیدیر اوز وطنیم" آدلی کیتابیننان بیر شعر :

"موغـــــــانیم"

دوغما یوردوم وطنیم سن اوزآنامسان موغــــانیم

گوره لیم، یال یاماجین چول چمنین گوللنسیــــــن

آرازین دالغا وورور تورپاغا جان بخش ائلـــــــه­ ییر

یار، یاماجلار سوایچه سد اوجالیب میللنسیــــــن

سن شرف تورپاغیســان ایرانیمیـــــــن فخر گوزو

سنه خورباخسا هراول گوزکی گوروم کوللنسیــن

سن منیـــم دوغما آنام، منده­ کی شاعیــــر بالانام

دایاق اول(سرمد)ه سن قوی دیل آچیب دیللنسین